Stuur jou gedigte na bydraes@roekeloos.co.za Digters is ook welkom om een foto te stuur vir publisering.

op my knieë

op my knieë voor my God
soos ’n kers en ’n mot
trek U my nader vandag
vul my met U krag

U alleen het my vergeef
in U alleen sal ek vir ewig leef
U seun vir my gegee
U my trane weg gevee

al wat ek vra in gebed
U seën oor almal wat ek lief het
laat hul vandag U liefde voel
U genade en vrede oor hul spoel

en Heer as dit U behaag
skenk my haar liefde graag
wys haar ons is bedoel
maak haar hart oop sy myne kan voel

Escape

Ingrid Jonker se werk bly gewild.

Jonker kon op ’n mooi, delikate manier liefde, lus, hartseer, woede en die daaglikse lewe vasvang in haar gedigte.

Die komponis Nicky Shire het André P. Brink en Antjie Krog se Engelse vertalings van Jonker se werk getoonset vir stem en strykkwartet binne ’n verskeidenheid genres.

Jenna Dunster dra die Afrikaanse weergawes voor.

Die violiste is Bonolo Kgaile, Sisa Mgauli en Lucy Strauss. Die tjellis is Ariella Caira.

20 & 21 April 2017
19h00
45 minute
R110
Alexander Bar, Kaapstad
021 300 1088

Indeks van digters

Stuur jou gedigte na bydraes by roekeloos.co.za Digters is ook welkom om een foto te stuur vir publisering.

Nagwag (As jy nie kyk nie)

Sluit die deure en sit die vensters op knip,
maak toe die gate waar onheil deur kan glip.
Sak die blinders en swaai die gesluit-bord;
want dis in die donker wanneer jy beroof word.
Hou oop jou oë want hy loer deur die ruite,
luister fyn of jy hom hoor in die donker daarbuite.
Maar eers wanneer dit te laat is hoor jy sy gelag,
want as jy nie kyk nie, is die duiwel die nagwag.

Stellig word ons wel-wees van onder ons neuse geraap
maar vanaand gaan ek en jy beurte maak om te slaap.
Ons sal wakker wees wanneer die donker kom,
voor hy sy slag kan slaan dan gewaar ons hom.
Paraat sal ons oor ons kortstondige lewens waak
en elke poging wend om dit nog langer te maak.
Vir jou om weg te kyk is waarvoor hy wag,
want as jou aandag dwaal, is die duiwel die nagwag.

Dalk kan ons vlug, na waar die onheil ons nie kan kry,
miskien klein rituele doen, om die noodlot te vermy.
Ons sal salf smeer, pille sluk, van slaaiblare leef,
en met albei arms naarstiglik aan die lewe bly kleef.
Veg teen stres, spanning en die lewe se smarte;
oefen, doen joga en kyk mooi na julle harte.
Maar wee die stiltes as jy dit die minste verwag,
want as jy nie kyk nie, is die duiwel die nagwag.

Lemoenboord

My voete sleep voort tussen boorde
op ’n een-spoor oespad,
en ek dwaal myself weer na die vurk
wat my aller kant na nêrens sal vat.
My swaarkry is ’n swerwer,
’n reisgenoot sonder woorde,
hy is die ryp lemoen wat van jou bome val
en vrot word in jou boorde.

My moed is die vlinder
wat deur die lemoen
bloeisels speel,
en onbewus-welwetend sy lot
in gif verseël.
Want hier tussen jou boorde
staan die rigting wysers in die sand,
gewetenloos op die paaltjies
van jou middelvingers geplant.

Die definisie van erkenning

Erkenning is nogal moeilik om te beskryf,
as niemand jou ooit daarvan gee,
maar hul verseker my dis wat die ghoeroes dryf,
so ek aanvaar hul beskrywing daarvan maar gedwee.
Die betekenis van erkenning word dan so vervat;
Dis alombekend ’n glibberige ding,
nie soos ’n koekie seep in die bad
of soos ’n vis of ’n paling,
maar meer soos ’n geitjie teen ’n klip
wat jou geniepsig aan die vinger byt,
dan stertloos deur jou vingers glip
en sommer so in jou bakhand skyt.

So om op te som wat erkenning dan nou is;
Erkenning is ’n wille perd nie bestem
vir ons geringes,
en probeer jy om hom self te tem
val jy jou maklik op jou dinges.
Kyk nou maar mooi na die ouens
wat so naarstiglik daarna vry.
Dis nou daardie mans en vrouens
wat sweerlik hul neuse uit die baas se sitvlak kry.
So noudat jy jou deeglik van die feite gewis,
maar erkenning steeds is wat jy soek,
selfs na ek jou geleer het wat dit eintlik is,
koop dan vir jou ’n CD of ’n blerrie boek,

en stuur dan ‘n bietjie erkenning na se die digter kant,
en met ’n skoon sakdoek,
vee tog die geitjie stront uit die palm van sy hand.

Herinnering van wind

Papier slagvelde lê in frommels opgebol,
en die pen in my hand is ’n dooie soldaat.
Binne my gedagtes bly dit aardig stil
maar buite dans die bome op die wind se maat.
Om die hoeke van my hout hut hoor ek die
Suidooster sing,
Suidooster sing.
Die woorde wat jy so
herhaal
herhaal
is die herinneringe, wat jy saam jou bring.
Meteens onthou ek hoe die kinders van die veld
hul stingel lyfies in die wind rond swaai,
en die klein kleurvolle son-aanbidders
weer hul koppies na hul god toe draai.
Die wind warrel weer gíster op
daar waar vergeet eens was,
en blaas dan die stof van sy ou stories,
teen die vensters van my weer-onthou vas.
Ek dog toe, “kom ek maak die ruite oop,
en hoor van nader die wind-geraas.”
Maar skaars was die venster van knip
toe die wind met mag by my hut inblaas.
Vinnig klap ek die venster toe
en vee ’n strepie stof van die papier.
Dan skryf ek die “Herinnering van Wind”
met my pen, in die middel daarvan neer.

Rooi lint en koekblikke

Daar lê ’n wegsteek woonbuurt
aan die ander kant van die baai,
waar prentjies op plakkate politiek
preek vanaf die straat se pale,
en die oorloop
van hul beloftes
stort,
in die koekblikke waar ons woon.
Dit is ‘n spens-rak vir drome,
waar die honde in die strate loop
en laaitjies kaalvoet rugby speel
in die modder van ’n oorloop drein.
Maar hier swaai
die lyke van armes
opgehang met rooi lint
aan die straat se pale.
En die laksman glimlag
vanaf die prentjies
op plakkate.

Kinders van sout

Uit die stof het God ons geskape
maar uit sout is ons gemaak,
want as grond is ons gebrekkig gebore
maar in sout is ons vervolmaak.
Ons is kinders wat met naakte hande
ons storie op rotse uit graveer.
Maar sout ets ons vergete name
in salpeter op ons voorkoppe neer.
Van Oizys se tepel is ons gespeen,
maar vind tog telkemale weer,
dat Kinders van sout
na die ronding van haar ronde borste terug moet keer.

Jan sien nooit die see nie

Jan sien nooit die see nie
want hy werk in die bar,
maak saak watter tyd jy inkom nie,
Jan is maar altyd daar.
Jan lag heeltyd,
en is vriendelik, opreg en getrou,
hy luister ’n storie altyd enduit
al is die dronkies se grappies flou.

Jan bly al in die baai vir ’n jaar of drie
want vir Joburg gejaag was hy moeg.
Maar Jan sien nooit die see nie
want hy spandeer sy lewe in ’n kroeg.
Hy sê eendag gaan hy ’n huis koop
daar reg op die strand
en met sononder in die breekwater loop
met iemand spesiaal aan sy hand.

Smôrens kom die manne wat straf drink
stuk-stuk by die dorp se watergat aan.
Maar Jan staan al vroegdag reg om te skink
en ken elke ou suiplap op sy naam.
Namiddag is wanneer die al vissermanne inkom
van ’n dag se werk op die see.
Dis ook wanneer Jan naaste aan die strand kom
as hy die sand aan hul skoene, van die vloer opvee.

Een middag het ek iets terloops gewaar.
Daar duskant die stowwerige bottels wyn,
in ’n donker hoek van die bar
was ’n prentjie van ’n bottelneus dolfyn.
En die gedagte kom toe by my op,
Jan sien net dolfyne op ’n kiekie,
want Jan skink heeldag vir dronkies dop,
Jan sien nooit die see nie.

Blou baadjie brigade

So innie styl systrate sien ek die seun
teen die bult aangehuppel kom.
Van ver sien ek sy stel spierwitte tande
soos Karoo skape teen
stowwerige bruin grond.
“Dis vyfin-twintag vi ‘n hampe Oom.
Self geplant e’ self gegroei.
Free-range groente,
hie veskil is innie smaak!”
Ek krap uit my gatsak twee note
‘n verfrommelde twintig en ‘n tien.
“Hou die kleingeld ou seun,”
en ons twee skud om te beklink.
“Awe, Ooms my eeste kliënt
en klaa’ s ek innie double figas.
Thank you and come again!”
Die klappe-te-klap van sy
vuil bruin voete verdwyn
om die hoek by die China shop,
en ek klim die steil straat uit
met ’n sak aartappels,
lemoen pampoentjies,
wortels en groenboontjies.

Dit was toe minute later,
of dalk soveel as ’n kwartier.
Ek hoor die klappe-te-klap
van vuil bruin voete
en die hardop huil
van ’n bruin seun
met tande so wit soos
Karoo skape.
Sy trane verf paadjies deur
die stof op sy bruin wange.
En aan sy arm is daar ’n
held,
van die blou baadjie brigade.
“Hou jou by jou sake meneer,
ek vat die straatsmous in. Hier
duld ons geen sulke dinge,
en die kind sal sy les nou leer.”
Ek hoor die klappe-te-klap
van bruin voete verdwyn
om die hoek by die China shop,
en die hartseer gehuil van
die seun met tande soos
Karoo skape.

Aan sy arm is ’n
held,
van die blou baadjie brigade.

Oom Fielies se trane

Vandag het ek Oom Fielies sien huil,
en sy trane was lensies.
Ek het sy trane gesien,
maar ek het nie begryp
hoe lensies smaak nie.
“Ons kry bitter swaar, ou seun”
het ek hom hoor sê.
Maar ons het rooivleis
en aartappels geëet,
toe ek Oom Fielies sien huil het.
Nou staan my blik bord
opgedis
met Oom Fielies
se trane,
en ek begryp nou,
hoe lensies smaak.

Koebaai die blou

Koebaai die Blou oseaan;
’n Groot Man lê wyd en rusteloos,
altyd rusteloos
beitel hy die aards grond,
aaneen, aaneen
en rol die arms van die Groot Man,
aaneen, aaneen
dan draai sy blou na grou,
aaneen, aaneen
sy donder stem groet my
en ek ruik na sy asem in die sproei.

Koebaai die blou berge;
’n sluimerende reus kartel die hemel rand
maar slaap roerloos,
net soos al die gisters,
strek hy op en op
en net soos al die môres,
strek hy op en op
dan met sy wit baard,
strek hy op en op
en dan met yl blou
lê hy in die verre, slapend stil.

Koebaai die blou lug;
’n liefdevolle moeder baar haar kinders
en strooi hul oor die hemele heen,
sy spog met hul wit en grys,
dan waai die wind
tot haar silwer seuns grynslag,
dan waai die wind
tot haar dogters die droë grond soen,
dan waai die wind
en haar stem dreun-roep haar kinders terug,
en bring weer die skone blou van haar gesig.

Ek groet die bruin;
‘n draak asem uit en grom diep, aaneen
en ek dog hoor die stem
van die ou man roep,
in die vuil en bruin
my oë soek die reus oor die pieke van beton,
in die vuil en bruin
en ek gooi my kop terug en roep my liefdevolle moeder,
in die vuil en bruin
maar hier is ek alleen,
want niks is wat dit is
waar die draak nimmer nie rus.

Koebaai die blou.

Wals van die lewe

Dans jou wals genadelose Lewe
en voer jou passies uit.
Jou meesterlike voetwerk vermom
die sinistere komplot van ons verganklikheid.
Menslike verganklikheid;
jy verdoesel dit tog so goed, en
in die haak dorings van jou omhelsing,
het jy dit liefdevol ingebed.
Ons geleende asem
begelei ’n simfonie,
gespeel op geleende tyd.
Dit hou die ritme van jou dans,
en wals ons
al nader
aan die laaste draai
en jou anneksasie
van dit,
wat ek dog myne was.
Tog verdra ons jou selfsug,
nie vrywillig maar gedwee,
en het ons geen ander opsie as,
om aan Lewe se verdoemende versoek
vir n wals, toe te gee.
Hoe eindeloos dankbaar is ons nie?
Hoe eindeloos beperk is jou vrygewigheid.
Die klop van ons harte
is maar ’n ritmiese oomblik
in die draai van jou heupe,
wyl elke passie van jou grasieuse wals
ons nader dans
aan daardie tree
wanneer ons asem
die finale slag in die ritme gee.
Maar weet, o Lewe dat ons nie ons vreugde vind,
in die verlossing wat die dood ons deel,
maar in elk oomblikke wyl ons dans
dat ons passievol ’n kus van jou lippe steel.

Afskeep-kind

Eenkant kniel ’n afskeep-kind,
biddend langs sy bed.
So weggestoot en onbemind
vra jy dat Jesus jou kom red.

Die agterspeen ken jou goed
en krummels is jou kos.
Somtyds as die storms woed
word jy buitekant gelos.

Niemand hoor jou huil
of steur hul aan jou klag.
Selfs sou jy lewe vir dood verruil
sal jy vergeet word in ’n dag.

Maar die koue wêreld sal nog hard kom vry,
na ’n eenkant afskeep-kind soos jy …

Karoo-land rym

Stil lê die vlaktes diep in die nag,
onder ’n skitter lig van sterre prag.
Blou-wit lê die Karoo-land se kou,
sag verlig deur die maanlig so flou.
Iewers doof daar ’n eensaam uil
die verlate klank van ’n jakkals se huil.

Oor randjies heen strek die dorre aard,
en wyd gesaai lê sy bossies baard.
Waar die kille wind deur die lyndraad sing,
en jou stofpad langs na kuddes bring.
Stadig stoot die dag se blou
oor die wit karos van na-nag dou.

Jou swye hou al vir duisend jare.
Jou rooi-sand bloed pols in jou eensaam are.
Karoo-land my hartland, o stille en alleen-land,
jy het jou tydlose prag, in my siel ingebrand …

Brandoond

Hoe lus ek nou ’n stukkie brood!
Wanneer armoede kom
word hy vergesel deur hongersnood.

Met elke nuwe eensaam dag,
skyn daar ’n bietjie hoop,
wat weer verdof met met elke nag.

Elk dag kom ek al nader
aan die brandend oond.
In my laaste sal ek roep na jou,
en vir oulaas sal
ek jou, styf in my gedagtes hou …

Spore

Ek trap met ’n gebarste voet langs die geroeste lyne.
My voetspore langs metaal spore van vergete treine.
Hierdie spore wat nou verlate lê in die mot en reën,
en draaiend oor die bulte loop na nêrens heen.

Voor lê die trein se spore begrawe onder klip en sand,
en loop die voetpad ingebed langs die krans se rand,
waar ek net soos gister en elke die dag tevore
my verbygang sal neerskryf met my modder spore.

Oor my skouer tuur ek terug, wyl ek my gewis,
dat die boemelaar se spore in die reën, myne is.

Dood van ’n dag

Jou diepste prag is in jou sterwensuur,
dan ek ruik jou somber na-dag geure.
Soos ’n verfpot in ’n skemervuur
met helder skarlaken kleure.

Jy verf die son se strale
met purper, pers en geel,
met helder piek en oranje,
wyl jou laaste asem deur my hare streel.

Op die wolke skilder jy jou boodskap; “Ek gaan sterf.”
’n Oomblik in tyd is verby,
maar jou bestaan is op ewigheidsdoek uitgeverf.

Lag en traan

Elke tog kom tot ’n end,
en selfs die hartlikste lag bedaar.
Somtyds verloor ’n rykman elke sent
en geluk beval ’n swendelaar.

Vir elke hallo is daar koebaai,
elke vrolik lied raak weer stil.
’n Reguit pad sal weldra draai
en die warmste welkom raak ook weer kil.

Saam elke bietjie liefhê
kom daar ook ’n bietjie haat.
Vir elke slag wat ons lepel lê
is daar tye wat ons nie praat.

Om elke snoesige vuur waai ’n koue wind,
onder elke helend pleister gaap nog ’n bloeiend wond.
Met die vreugde van elk nuutgebore kind,
Wag daar eendag net, nog ’n gat in die grond.

Lied van die wind

Met weemoed sing die wind
soos die droewige huil van ’n hartseer kind.

In sy lied dra hy met hom saam
gedigte van liefde lank vergaan.

Oor vlaktes en oseane heen
druis jou donder stem en bring jy reën.

Somtyds sing jy van nuwe hoop
en somtyds is jou sang in smart gedoop.

Ek hoor vanaand jou diep gedruis
as jy huil om die hoeke van my huis.

Vertel my nou wat jy my wil sê,
want jou lied hou op as jy gaan lê.

Kom verklap my jou geheim
van waar jy kom, en heen verdwyn.

En as ek saam met jou kon huil,
sou jou treurig simfonie ook my smart verskuil?

Gideon C du Toit

Dood van my pen (Aan die kritici)

’n Gedig is ’n woorde-skildery
en my pen ’n lewende kwas.
Maar vandag is my pen dood
toe dit deur varkpote vertrap was.

Op papier braak ’n adolessent
’n gesimuleerde LSD beswyming op.
Die stank en spatsels maak geen sin
maar die varke vreet dit gulsig op.

Verblind in die varke se vraatsug
sien hul nie skilderye van die woord,
en hul voorliefde vir braaksel vreet,
maak ons digters se penne dood.

’n Gedig is ’n woorde-skildery,
en my pen nie meer lewend nie.
Maar varke vreet in elk geval
semels en braaksel, nie skilderye nie …

Indeks van digters

Stuur jou gedigte na bydraes by roekeloos.co.za Digters is ook welkom om een foto te stuur vir publisering.

Indeks van digters

Stuur jou gedigte na bydraes@roekeloos.co.za Digters is ook welkom om een foto te stuur vir publisering.

Tania Olsson

maak
of niks gebeur nie
niks bestaan
nie regtig in
my bors nie dra
my hande in
jou sak ek dra
jou hande op
my skouers lam
van kruk moet speel
van bokssak nate
oopgebars soos
ekke swakker
soveel perskes in
die reën te veel
te vinnig te
verskoningsryk
te grys te af
te naby
te gemaklik
heel
te mal om sin te maak
ek mis
ek bewe in
die donker uur
vir jou
gesit op kas
heilige rak die plek
waar haat verdamp
verdwyn die vrees
die byt
ek wag dit uit
die liefde ál
wat in my
dwaal die spasie
tussen
ek en
jy

Tania Olsson

statig by die trappe af die deur verby begrafnis van my diepe kwaad die einde van my diepe my.
die asem oor my lippe maak nou dou hier op jou wimpers en die reuk bo-op jou voorkop ryg jou deur my brein verby.
ek weet van hoe jy nou maak ek het jare lank gespeel ek kyk van vêr af al hoe breek my hart my moed verstand en siel.
die skone waarheid ongelukkig lyk nou meer en meer soos mis en al hoe nader dit bekyk word al hoe vinniger verdwyn die stukkies water van gevoelens wat so hang-hang in die lug.

Tania Olsson

verstaan jouself
met arm op been
houvas aan
dieselfde rak
verdraai jou lyf
spirale in
my lewer en
my niere in
gesteek met mes
verbrand met
sigaret
die gate val so
in my in
ek praat met
brandmerk krap
aan rowe bloei
in geel en pers
en groen ek
dra jou gluur nes
diamant nou in
my sak bereken
nou dat al wat
ekke is vir jou is
as diep onder
binne jou oond verskroei
in aandpak
voor jou deur ek
sien nie meer
die wonder in jou
nie die kers
wat in die venster
hoort te sit nie
net die
donker dae uitgelê
vir my
nou sonder
traan voor alles
wat jy
dink jy ek sal
ooit
jou hoor as
al wat myse ore sien
is wat jy niemand
wys
nie

Mis.

ek sit nog steeds en dink
aan jouse hare
klosse goud en silwer in die son,
soos jy jou kar verby
polisiemanne ry
ek voel nog steeds
hoe jouse asem in my nek kom
slaap, en steeds hoe diep jou
hart binne my hart kom lê
en proe nog steeds
die sout van jouse vel,
van jouse sweterige vel
en lig
vul daagliks nog die longe
van die vrou wat klaar aan
god beloofd is
aaneenhoudend
nes die ruitveërs
in die donker vieruur middagreën
en hoor
hoe alles in my skree
vir jou
om net een keer
nog meer
net langs my
aan die slaap te raak
.

dese hoek
geskik vir viking blondgespikkel
met die afrika se middelson
hieronder in die kelder waar
sy ouers hom gelos het
vir die aasvoëls
en die mure en die kinders
om te koggel en beskinder
rondom witbeklede nagmaaltafels
plekke
waar die mannetjies mekaar
met messe eerder leeg sal tap
voor enigeen
van hulle woorde oor haar
ooit publieke lig sal sien
want
koninginne mag mos nie
so maklik by
gekom mag word nie
syse beeld in water is
bemin deur hyse self
nie daar
is modder in dai put se opbrengs
krappe in dai een se kop
.

Die volgende is sewe.in.een

1.
draai om en om in blare
met die pyp
wat in jou hande hang
stap rustig deur die
strate van die weste van
die land, hoor plek-plek
honde blaf
vir my soos ekke
blikkies skop
en sade trap tot
binne-in die rooigrond in
en bakstene gepak
gemak verorber in die rand se swak
want, manne moet mos kinders voer en almal
moet mos besig wees
daar waai ’n kind vir my deur hek
met veertig jare aan sy blad
en ek waai terug
met liedjies in my kop oor
hoeveel van ons meer geluk
kan kug as ander
?

2.
en in my sole
een vir een die teer ontmoet
begin die diepstes in my bors
te asem vir ’n nuwe kans
’n nuwe mens te wees is vir my pad
en in my siel verstrooi
en duisend stukkies blinkertjies
sweef saggies deur die wolke neer
gesit in jouse skoot
vir alles
wat ek jou beloof
het jare lank vir my gesoek
deur strate flou
belig met siek bloekompale
wat al heeltemal te lank probeer
om jou
te wys wie ekke is
jou blinde
mol
.

3.
en
daardie ander kant van paaie
staar my aan
met oop oog
en oop hand
en toe
meshand agter sy rug
staan hart vierkantig in sy skoene
waar hy my bestaar
met ‘lekrifisering om sy bors
lat niemand naby kom nie
nie eers die posman nie of
die ou met die koerante nie
daar
sit hy nou met hope van die goeters
wat niemand meer wil lees nie
onder ’n boom
op die groen
gras
.

4.
en prentjies van jou lyne
sing in my
en in my geheue
ek’t pikswart klere aan
en rooi hare gehad
toe ek laas so met iemand
in my kop gespeel het deur oor die aarde
sing my stem en
dans my voete hierdie bannelingskap
in pepskoene
met net die klankbaan van my
veldtog vir nuwe afrikaans
wat kaapse winde dwarsdeur harte waai
en trane wegwaai
vir die res van tyd
en niemand
sal weer ooit ’n hark hoef hark nie
oor my tuin nie
ek
sal self my blomme plant
en self
my eie mure bou
.

5.
en sagte voëlsang
dra die min wat van my oor is
oor die besige strate
waar die karre fokkol omgee oor ’n voetganger nie
huppel
liggies oor die klippe
by die randsteen op en af
waar jy bly met jou uitsig
oor my heelal
en al die stof
wat alles in my bymekaarskraap
toegegooi met grys komberse
van die tyd
want in my in
klop eeue lange liefde
al word ek vandag met kar getrap
en my weet niks
van niks af nie
.

6.
en onder die home
staan maatjies sigarette stook en vat
aan mekaar se bene
daar
waar hulle dink dat niemand sien nie
net
die twee op die trappies
wat alleen sit en praat
oor die sterre
hulle’s reg om so mos weg te kruip
want daar
het nou al twee keer nou
polisiekar gefokkof in die pad af
sonder om te stop
dat hulle eintlik
in hul skoolklere sit en kak aanjaag
gelukkig
maak ’n man ’n vuur
net duskant waar die groepie
kuier so
dat niemand worry oor die rook nie
en ek rus
’n bietjie op die muurtjie
langs die parkiegras
en dink
aan of ek ooit weer so met jou kan praat
.

7.
verbeel jouself
dat drome in die werklikheid
geval het dat
realiteit is net wat ons dit sien
en dat
jy altyd in die regte plekke is
verbeel
dat niks is kak nie
niks
is fucked nie
alles is net wat dit is
soos dit moet wees
altyd
al is die kinders dik en
ouers vrot
al loop die honde op jou kop al
dra my al wat jy besit
in checkers-sakke op jou rug
en slaap jy
net waar jy gaan val
daar’s niks
meet oor nie
niks verloor nie
al wat ons kan doen
met hierdie lywe wat mag voel
is voel
en seker maak
dat jy net na jouself kan kyk
.

boer in die sloot. WWI

hy sit in sy graf en skryf vir sy
ma en huil en trane rol in sy keel
af rou gebrand met mosterdsaad wat
almal hier se voet binne gate onder
bome langs die koringvelde in die
woude diep begrawe in die lug en
dink aan warm bene wit
die kleur van tande eens van oë
nie meer want modder muf sy
hare en sy toonnaels tussen planke
in die modderpoele wat getrap
word deur die voete van sy broers
se bloed en god se seën en hou
sy ma se foto in sy linkerhand
in regteroor kanonne in die agter
grond en bid en bid en dink aan
sy ma se hare en die reuk van
haar sagte vel haar wit melk
vel die kleur die hunker na
skoon plekke wat ruik soos bloeisels
en soos appelkose en die
reuk van warm aande soos hy sit
en wag in sy graf in die gat
in die grond met die doringdraad
om en die yster van die bloed
en die vrot en die dood

elke keer

ek droom jou gesig
ek droom die lyne
in jou gesig
ek droom die kante van
jou wenkbroue en ek
droom die sterrevelde om jou oë
op jou gesig
ek droom jou stem en
jou hare en jou hande en
die spiere in jou kieste
en jou gesig
ek droom jou elke nag
en dag
en elke keer as my wimpers vlieg
en dit hou nie op nie
jou gesig
in my drome
nie

sirene

op die sideline met ‘n byline staan die man met blou skoene dra sy hart op sy gewrig verbrand met naaste in die kas onder die trappe met ‘n kussing in die bad

in oggende van onverkende paaie staan sy langs die tas wat langs die man op die grond lê by die busstop waar die volgende rit sy hart sal wegdra in die bus waarvoor hy wag in die pad in die middel

daar in die swart rivier met die wit en rooi klippe daar in die middagson kyk sy uit oor die water na waar hy wag en praat hard sodat die klanke tot in die middel kan kom en sodat hy kan hoor dat wiele gou op pad is om die golwe vir hom groot te maak dat hy verdrink in diesel

met haar luidsprekerstem in die golwe kyk hy stip na voor en staar die toekoms in die oë en dra homself op aan gode wat die water dan in klip verander en die trane van verlange nou in sand draai in die hoeke van sy gesig

kom terug skree sy oor rotse kom weer terug na die oewer toe waar tone saggies oor die oppervlaktes gly en blomme in die modder huise skep vir skepsels van die klei

gaan weg hoor hy want water raas en maak haar stem stop inn die wasem en verdraai haar sinne so dat al die liefde kan gebruik word as sy messe om die laaste toue van haar hare af te sny dat hy kan dood kan gaan in vrede sonder iemand wat die strand daarna weer sout kan maak

dra lig

ringe binne ringe soos my kop die patrone van my denke nou bekyk van in my oë af en die kleure in my draai gedraai met kraletjies en blinkers en gaan aan en om gaan deur my voorkop en my neus

en dink ek nou vir self myself kyk op nie in nie op by bome op in take in waar nessies in die nagte warm dons reg om my wange trek en op na muis op vlerk en kyk hoe duik die wesens in die aandlig in en dink aan hoe die waarheid slegs ‘n spieëlbeeld van die wêreld deur my kleure is

dra lig binne jou wimpers sien die pers en blou en groengeel ligte in jou bloed en voel hoe klop jou pad binne jou are kyk hoe vaar jouself die lewe in en teken die patrone op die klippe in die koelte voel die verf onder jou hande vryf die roes sag in jou wonde in

vaar weg in ope vlaktes in vaarwel aan al jou tasse en bagasie vat net moed en liefde saam dra lig dra swael op jou gewrigte los herhaal werk op die wit papiere uitgepak in hopies om die bed wat jy nou agter laat langs al jou trane en jou spoeg

deur Tania Olsson

Indeks van digters

Stuur jou gedigte na bydraes@roekeloos.co.za. Digters is ook welkom om een foto te stuur vir publisering.

Soen my nou
soen my gou
want by die hek
wag ’n ander ou

*

Rooi- en geel- en groenamara
dulsies wit en pers vir Sara
meng die lot en gee vir haar.
Dokter skud sy kop en wonder:
is die siekte bo of onder
is dit griep of ipekonder?
Nee sy ly gebrek aan soene
en die ding wat haar so hinder
dra ’n hemp en broek en skoene.

Thats Amore!

When the pong hits the sky like a vrot pizza pie, that’s Amore.
When her tongue seems to sting at his latest fling, that’s Amore.
Heads will ring ting-a-ling-a-ling, ting-a-ling-a-ling.
And you think “Bliksem bella”.
The smell will stay tippy-tippy-tay, tippy-tippy-tay.
Like a stray flatulantella.

When his fans make him drool like a pasta fazool, where’s Amore?
Doing drugs down the street with a chick at his feet, where’s Amore?
When he floats in a dream but he knows he’s not dreaming, signore.
Scusa me, but you see, back in lekker Tshwane, waits Amore.

When the pong hits the sky like a vrot pizza pie, that’s Amore.
When her tongue seems to sting at his latest fling, that’s Amore.
Heads will ring ting-a-ling-a-ling, ting-a-ling-a-ling.
And you think “Bliksem bella”.
The smell will stay tippy-tippy-tay, tippy-tippy-tay.
Like a stray flatulantella.

The poor fella …

Lank …

Lank het ek verlang na jou
dae en nagte, alleen en grou

Onder die maan
het ek in jou arms gestaan

Wild het ons harte saam geklop
en styf teenaan jou het alle emosies ontpop

Jou vluweel stem in my oor
Het my weer vanvooraf bekoor
Toe weet ek, ekt my hart verloor
Met ons neuse teenmekaar
Het ek geweet die gevoel is raar …

What is home?

A roof to keep out the rain?
Four walls to keep out the wind?
Floors to keep out the cold?
Yes, but home is more than that.
It is the laugh of a baby,
the song of a mother,
the strength of a father,
warmth of loving hearts,
lights from happy eyes,
kindness, loyalty, comradeship.
Home is first school and first church for young ones,
where they learn what is right, what is good, and what is kind,
where they go for comfort
when they are hurt or sick;
where joy is shared and sorrow eased;
where fathers and mothers are respected and loved,
where children are wanted;
where the simplest food is good enough for kings because it is earned;
where money is not as important as loving-kindness;
where even the tea kettle sings from happiness.
That is home. God bless it!

‘n Gedig vir jou

Ek dink vandag aan gister
En al ons dae
Ek onthou nog
Ek onthou als van ons …

Ons kan weer ons wees
Dalk net nie vandag nie
Maar tog dalk eendag

Jy sê dis moeilik
Al weet jy anders

Jy weet wat is belangrik in die lewe
Tog is jou gedagte verstrooid
En dit wat jy wil hê
Wat wil jy daaroor sê?

Jy weet wat dit is
En jy verhard jou
Want jy dink nog … “dis nie moontlik nie”

Onthou dat daar dae verby is
Maar nog baie om te kom

Jy voel verlore
Tog skuil jy
Nog in jou gedagte
Nog in jou hart

Dit wat ons het
Is vir ewig
En jy wil dit afskryf as niks

Ons is mekaar s’n
Al probeer jy dit haat

Haat jy die idee
Of haat jy jou gedagtes
Want jy haat ons nie
En ook nie die herhineringe nie

Ons kan ons nie vergeet nie
Is dit dan nie bedoel …
Om anders te wees as nou nie?

Hou op skop
Want dis nie ons wat jy haat nie
En jy weet ons is anders …

Wat was

ek weet nie hoekom ek jou so lief het nie
jy breek net
kap af
alles wat ek is
was
wil wees
maar
ek het jou lief.
al het jy al die tekortkominge
sal ek jou mis
en die pyn wat jy veroorsaak
hou in my hart
want dit laat my onthou wat (ons)
vir daai vyf minute was

Kaartmannetjie

Ek is jou kleine kaartmannetjie
met ‘n hartjie van karton.
As jy die regte toutjies trek
dan dans ek na die son.

Jou trane maak my hartjie sag.
Jou woede kan my skeur.
So as jy nou die toutjies los
dan dans ek later weer.

Wat was

ek weet nie hoekom ek jou so lief het nie
jy breek net
kap af
alles wat ek is
was
wil wees
maar
ek het jou lief.
al het jy al die tekortkominge
sal ek jou mis
en die pyn wat jy veroorsaak
hou in my hart
want dit laat my onthou wat (ons)
vir daai vyf minute was

ek weet nie

Ek weet nie wat ons is nie
hoe ons is nie
wanneer ons is nie
wat ons was nie…

Ek weet nie hoekom jy my vashou nie
of laat lag nie
ek weet nie waarom ons dit nie
naam gee,
definieer nie,
analiseer nie.

Ek weet nie van môre, vandag, vanaand nie
Maar al wat ek wel weet is —
wat dit ookal
mag, kan of al wees
dat ek vir jou sal ag en nooit ons
(moontlike) liefde sal vrees.

my beste (?) maatjie

Vandag het ek besef ek het jou vrloor-
WEG
Ons vriendskap is soos ons hoërskool dae
great memories– niks meer nie
maar iets van die verlede

En ek mis ons net-wees tye
shopping dae
movie aande
Seatle koffie chats
maar jy
wou nie, wil nie, kan nie meer
die een wees –
wat my help met my seer …

Die tweeling

Die tweeling, 36 jaar oud vandag
Ek wil hulle geluk soen, maar sal eers moet wag
Ek probeer nie so baie aan julle dink, maar voor ek my kan keer
staan ek weer voor die toilet en masturbeer
Sal ek nooit leer……….

Die tweeling, 36 jaar al daar
Bly tog gespaar…. ek wil vir jare nog vir julle staar
Hulle is nie ewe groot, ek weet dis raar
maar dit bly steeds die perfekte paar
Net 5 minute asb…O jirre ek sal baljaar

Die tweeling, 36 jaar al met ons
terwyl jy nog so rond bons
sal ek nie sommer frons

Elkeen met sy eie parmantige tepel
omtrent so groot soos ‘n soplepel
Die vorm, die reuk, die smaak
hoe graag wil ek net een keer daaraan raak
Ongelukkig is dit nie my taak

Maar niemand kan my keer om aan hulle te dink
terwyl ek hartseer ‘n traantjie weg pink
Net nie sê vir ou Brink
dat hulle is die rede hoekom ek so drink

Hoe graag wil ek hulle lek, suig en streel
dit raak amper te veel
Liewe vader….daai 2 lobbe aan jou lyf
maak my ou tôttie stok styf
Dit gaan my teen die mure uitdryf

Ek moet afsluit; ek’s emosioneel gedrein
Lekker verjaar julle 2; hoop julle word nooit verklein

Dankie Pa en Ma

Hier staan ek vandag in my bruidsgewaad
Met my oë op die toekoms gerig
En waar ek my dogtertjie-dae vir goed agterlaat
Sal soete herinneringe my toekomspad verlig

En alhoewel die toekoms
Reeds glimlaggend vir my wink
Kan ek nie ‘n treë verder gee
Sonder om ‘n oomblik eers terug te dink –

Aan kinderdae, salig en kommerloos
Moontlik gemaak deur Pa en Ma –
Wat onder watter omstandighede ookal
Jul kroos op jul hande sou dra

Ek dink aan tye van lekker lag
Aan saam by die see vakansie hou
Aan kuier om die kombuistafel tot laat in die nag
Aan ouerarms wat bang kinderlyfies omvou

Ek dink aan tye van hartseer deel
Aan saamstaan in donker dae
Aan swaar laste ligter maak
Deur dit altyd te kan deel met Pa en Ma

En daarom is dit vir my n wonderlike voorreg
Om op my troudag
Die eer te kan hê
Om vir 2 sulke spesiale mense
Dankie te kan sê!

emansipasie

nes iemand se spasie,
is altyd die plek waar almal wil
kom
maar niemand die byl wil
laat val nie

die pylvak is skuins
oor die nues gebreek
en alle dinge is slegs as
absurd
relevant

mooi is onversoenbaar
met begeerlik – en
bereikbare drome is
onvoldoende

die einde soek steeds
sy wortels
in mag …

Jy is my …

Jy is my son, maan en sterre
Altyd die ligstraal in my lewe,
Saam met jou wil ekke
Lewe in ons galaxy van hemele…

Jy is my see, wind en sand
Vir jou sal ek begeer,
Om wel eendag een te word
In gees,liggam en siel,
Saam te wees in ons galaxy van hemele …

Ons liefde vir altyd geseel,
Tot die donkerte ons van mekaar moet skei
Vir altyd te geniet wat die lewe ons bied,
In die galaxy van ons hemele,
In die atmosfeer van die son, maan en sterre
En die ewige see,wind en sand …

Vir Glynice

dans feetjie dans
sing feetjie sing

huppel saam met die wind
lag saam met die son
vind geluk in die fluister van die maan

want jy dartel deur ons bestaan
en laat rose in ons verwaarlose harte groei
jy bring vriendskap en menswees
vrede en liefde

dans feetjie dans
sing feetjie sing

(1998)

Onnerwerp

Laat die ou maar try
Laat hy maar weer probeer
Laat hy heavy raak
Laat hy kry wat hy wil hê
Ek dink steeds
die GIRL het die sê …

Tussen 3 en 4 …

taan hier in die storm, staan hier in die reën
Uit die hemel, koue trane, van Hulle wat ween
In die tong en taal van ´n eens sterk nasie gefaal,
Smeek-bid ek Here, hoe lank moet ons nóg betaal?

Hierdie moordkruis Heer wil ek nie dra,
Hoor my huil, pleit, skreeu en snikkend vra
Hoeveel nóg “vir jou suid afrika?”

In die na-nag van wit deur swart verkrag
Leef hul in vrees Heer, dag en nag.
In atheïs-styl vra ek dalk ondeurdag
Is daar Iemand wat iewers skaterlag?

Party staan, ander lê en daar is selfs die wat sit
Heer is dít wat dit vat om hulle weer te leer bid?
Ek sluit my aan, tot by die knieë in bloed gemeet
Wys hierdie volk, hulle is nog nie vergeet

Indeks van digters

(Stuur jou gedigte na bydraes by roekeloos.co.za) Digters is ook welkom om een foto te stuur vir publisering.

Indeks van digters

Stuur jou gedigte na bydraes@roekeloos.co.za Digters is ook welkom om een foto te stuur vir publisering.

Breekwater

[nie alle dae
is so vervreemd so dié een nie
en niks
so beduidend afwesig
soos die aandag van jou oë nie]

en tóg is hierdie nie verset teen die skipbreuk nie
nee, miskien net verbittering
of ‘n verbete vloek (en skel)
teen dít wat onverteerbaar is
jy in jou rusplek
en ek
ek in my sidderende vleuels
wat nêrens asiel vind nie

nee, hierdie is nie verset nie
maar ek braak met ‘n mond wat bloei
oor bulderende skeldings
van joú
wat oor bloedgrense heen

want êrens moet jy tog meer-méns word
meer ék
sonder dat jou aarde hoef te skuif
want ek sal jou herroep
maak nie saak wát nie!

ag here hierdie is nie (weer) verset nie!
maar die vreeslike vrees van verlies
soos om drumpels oor te steek
sonder ‘n groet

nee here
hierdie is nie verset nie

maar die fok weet!

net ‘n biétjie minder breek
sal die dwalings
minder wreed benoem

© A Marais 2017

Die onseremoniële koebaai

herlewings van jou
fok my op

en die gruwelose gapings (tussen ons) dalk meer
soos die grootste een op die tweede dag
van ‘n nuwe Januarie:
toe jy ewe onseremonieel
en per webruim (nogal)
tot binne die gleuf van my
reeds-deurweekte hart
die jirre weet!
‘n grag van my binneste maak
met jou: “mooibly Mamma”
en soos die koms van ‘n tweede dood
op ‘n doodgewone dag
my laat ophou bestaan het
om te verdamp
soos die greep van ‘n rustelose en afval-asem

© A Marais 2017

Pasiënte nege-4

streng gesproke en geskryf
kon jy nog geleef ‘t
maar toe ruk die dood jou
soos ‘n verlepte jaar weg
en word jy wyd vertel soos die opvolg
van onskuld
en ‘n gesneuwelde blaar

en ek het met leed daarvan verneem
leed en ‘n verslane glo
wat my laat voortdig
in ‘n woedende liturgie van trane

want hoe is dit dat jy ongesiens geval het?
en hoe is dit
dat jou bloed nou ‘n klaaglied ween?
jý wat stil dog eksplisiet uit die lewe geruk is

en het jy godsgesig gesien?

het jy god gesien?
toe jy Windverwaaide die afsluit weerklink
soos die klank van onreg
en ontkenning

het jy god gesien?
of het hy hom óók verset
soos hierdie vers
sonder nuuswaardigheid?

en sonder klag

jy wat ongesiens verbygegaan ‘t
verby soos ‘n teensang van gees
verby
soos die niksvoel
van hierdie doring in die vlees.

het jy god gesien?

© A Marais 2017

In utero

soveel skreiende sonne se op en neer
het ek jou terug in my gewens
terug
om ons somer oor te begin
soos ‘n nuwe en behorende dag

en onder soveel skrander mane
het ek doelloos bly drentel
deur die droef
wat ek wéét
jou skouers moes vleuel

want ek het jou
in utero
‘n vrag wonde opgelê
en soveel mooiste mooiste maande
het ek jou naam hersê
om buite die mankige melankolie
van ons seisoen te staan
sodat ek jou wórdend
en waar kon maak
soos die bot aan ‘n eensaam tak

want jou sagte rowe
het aanhou bloei deur my hand

soveel verskeurde winde later
het ek jou steeds terug in my gewens
vir ‘n inheemse oorbegin
want jy was immer
vir fyner dinge bedoel

maar ek het jou (reeds)
in utero
‘n vrag wonde opgelê

en noú

noudat ek verby jou bloei probeer breek
sê ek jou naam heelhuids
en skoon
soos die dradrag van suiwerste saad

en behou ek jou

verby elke stilte

van my afskuwelike afwesigheid

© A Marais 2017

Miss Black

Hoe kan ek jou in lig laat staan
as jy die haelvlae van swart
so brutaal perfek vertolk?
en hoe kan ek jou oë se kabbelings
duskant hul groen erbarm
as elke storielyn
die ritselings
tussen biesiepol
en bloed vertolk
ek weet mos reeds
dat wêreldwaters deur jou reën
en ek weet van die seer
wat ‘n swartroos
so bitter nimlik geur
ja ek weet
só lankal
die uitspoel van jou volmaakte smart

© A Marais 2017

Toe dit stil word

ek dink ek was nét tiener
dalk so dertien
toe jy daelank op die bed gelê en huil ‘t
ek onthou Ouma ‘Toit was daar
haar stil teruggetrokke grimmige self
en jý agter ‘n toe deur
soos soveel ander kere
toe jy siek was

maar hierdie keer was anders
en jou trane meer
die deur langer toe
ek weet ek wou nie hoor toe jy die “k”-woord
na daelange voorbereiding sê nie
en ek weet ek was kwaad
meer bang as kwaad
want daai dae was kanker ‘n ander woord vir dood

ek onthou hoe almal in ons stil
2slaapkamerwoonstel
kom kuier ‘t en kos moes bring
en hoe dit nooit die klank van “niks” weggevat het nie
ek onthou die oë
die “ag-jirretjie-tog wat van die kinders oë”
en hoe oorverdowend stil dit was
ek onthou die dominee was daar
met die paslike gebed
en jammerhartige handgebaar
soos die een op TV

ek onthou ek was bang

ek onthou die hospitaal
ek onthou die wag
ek onthou hoe stil dit was

ek onthou dat ek bang gewees het

ek onthou jou hand op myne
en hoe jy ewe nonchalant my bewerige vingers
oor jou sny laat gly ‘t
sodat ek wéét en voel
en nie moet skrik as ek dit sien nie

ek onthou jou nuwe bras
wat níks na jou boob gelyk ‘t nie
ek onthou die mesmerk deur jou bors
en dat jy toe nooit ‘n tepel laat aanwerk ‘t nie

ek onthou jy was ‘n survivor
borskanker nógals

en hoe jy jare later
wéér die nuus moes kry
en hoe dit verby jou bors
na jou longe
niere
maag en
bloed
ag
wat bly oor

versprei het

en dat ek toe weer bang was
maar nie so bang
soos toe ek jou kis die dag
uit ‘n stiller kerk moes dra

© A Marais 2017

O suster van my!

lig jou voete uit gister se gruwelike puin
en roet wat jou verwoed ingebrand
laat leef asof jy verduurde as is!
sprei jou dubbelgeveerde
skouers bólangs waar jy kleur kry
in die houvas van die son!
want jy verdien om somer-deurspoeld
te staan en te vermeerder in lig
& Lig jou oë
soos oopgehorte vensters
en sien! sien hoe jy buite die status quo
van Opgetelde staan want ek sién jou!
en ek weet van jou soos ek weet van myself
en om hemelsnaam hou op!
óp met die kulkuns van jou gekerfde lag
want ek sien jou pyn en weet van jou
agter elke gegletserde kyk
ek weet want ek was daar toe jy breek!
ek was daar in jou gister
toe patriargale omhelsings jou misgekoester ‘t
en jou voete nie vinnig genoeg
‘n skoot kon inadem nie!
ek was daar toe Siembamba seerder was
as ‘n lied
in die drankdeurdrenkte gange van tyd en plek
en ek was daar!
daar toe jou verstaan van liefhê
tot verwrong geskaad is
daardie Eerstelief wat jou hart
soos ‘n riet gebreek het
ek was dáár!
daar toe jy ‘n flikkering van ‘n Ma word
die één wat op water kon loop
en nou op kraakgrond staan
want jou kinders het van jou hart vergeet
en jou beste was nie goed genoeg nie
ek was daar toe alles tot stilstand kom
en een laaste wink
jou Ma geword ‘t
soos
‘n niet
ek was daar toe jy moes leer van dood
en die dag toe dae ophou skyn het
ja ek weet van jou
en ook hoe die geweerloop van tyd
jou dae aan sekondes meet
tot in die onderste laag van jou gees
want die vlees het lank reeds afgewyk
van koel briese en godsalige nagte
van sweet
ek weet
ek weet ja!
dat jy roubande oor jou hart moet trek
om deur nog ‘n dag te kom
al bid jy
al bid jy
al bid jy
van die hand na die mond
soos een wat die minste verdien
en ek sien! ek sien hoe jy klippe kou
terwyl jou vingers die vaardigheid van sag moet in
ek is daar
as die son sak soos ‘n nag sonder sterre
want ek wéét van jou!
en ek ín jou soos bloed van my bloed
want my hart pols-pols-pols
die bitter nadraai
van omkeerbare onverstaanbare
arms vol seer soos joune
en my voete watertrap
in onvergenoegde seë
tot ek jou anker
in my hier en noú

Indeks van digters

Stuur jou gedigte na bydraes@roekeloos.co.za Digters is ook welkom om een foto te stuur vir publisering.

Stuur jou gedigte na bydraes@roekeloos.co.za Digters is ook welkom om een foto te stuur vir publisering.

My wegkruip-huisie

ek wil vir my ‘n wegkruip-huisie bou
met middernag as mure
die maanlig as deure
die sterretjies as vensters
as die lewe se stoot
my te ver druk
waar niemand kan inkom
en ek beskermend kan skuil
teen die lewe
tot die son se môre-soen
warm op my
wange brand

Briefie aan my kinders

my liefste kinders
daar kom ‘n tyd
wat jy die lewe moet drink
soos ‘n soet oujaarswyn
stadig
slukkie vir slukkie
sodat jy die genot
daarvan moet proe

maar ook ‘n tyd
wat jy voor die dal
van doodskaduwee sal staan
waar jy die brood sal breek
en verwurg daaraan

daar kom ook ‘n tyd
wat ‘n engel in vlug
‘n veer oor jou sal laat val
jy sal dan die melodie hoor
van amazing grace

ook ‘n tyd
waar jy jou voete sal vind
waar jou loop
ophou kruip het
en ‘n tyd
waar ek van bo
vir julle
sal bly pleit
Heer …
bewaar hul treë
op al u weë

Jy en ek

Ek het die son gesien
die maan beleef
tussen die sterre gespeel
die grond gevoel

tussen mense toe oë geloop
die hel ontsnap
met voete
plat op die grond

maar jy het die lewe
in my geroep
my oë laat oopkyk
na wat voor my is

net jammer jou somer
het te laat
in my ontplof

my treë word kort
my uitkyk dof
my herfs het ingeskop

saam moet ek
en jy
jy en ek
die reste
van die lente soek

Jou niemandsland

met soveel wysheid
het rykdom gekom
ryk in onthou
ryk in oudag-leef
ryk in woorde gee

sodat so:
jy als verloor
daardie dag
as jou geheue
‘n ander niemandsland aankleef

waar niks bly
niemand onthou
jou wol-denke
jou lewe beset

jy sal dan onthou
in ‘n split sekonde
jou rykdom hier
as troebel-dood
jou kom neem

leef ryk in onthou
leef ryk in gee
totdat niemandsland jou insluk
en jy arm van gees
die dood aanskou

Ek het so gedink aan jou

Ek het so gedink aan jou
die watervalle in jou oë
die oseaanblou wat skroei
deur soveel dae heen

ek het so gedink aan jou
die vlamme in jou oë
die rooi tonge wat lek
die woede wat knou

ek het so gedink aan jou
die wit wat deur wil breek
die koue ys
as jy omdraai in jou spoor

ek het so gedink aan jou
die verwoesting wat jy saai
jou tornado woord’
wat sal uitwoed
en na jou toe terugdraai

ek het so gedink aan jou …

© Heleen Malherbe

Indeks van digters

Stuur jou gedigte na bydraes@roekeloos.co.za Digters is ook welkom om een foto te stuur vir publisering.

As jy wonder waar is Noordhoek; kruip skuins agter Tafelberg weg met ’n lang wit strand. Algemene tydverdrywe sluit in; stap op die strand, perdry op die strand en ’n joint rook op die strand.

18 Mei 2017 kan jy na die trio World Cafe luister by café Roux in Noordhoek met hul eie weergawe van Antonio Vivaldi se Vier Seisoene.

Soos julle reeds weet het Vivaldi die Vier Seisoene geskryf vir ’n strykorkes, kerkorrel (met ’n klein “k”) en ’n viool. World Cafe het die viool behou in die hande van Petrus de Beer, die kerkorrel vervang met Stanislav Angelov se trekklavier en dit rus op die skouers van Schalk Joubert om die res op ’n baskitaar te speel.

Die Vier Seisoene is oorspronklik gepubliseer saam met vier sonnette wat die seisoene beskryf. Dr. Dawid de Villiers het dit vir World Cafe in Afrikaans vertaal:

Lente
Meteens is lente hier, en word feest’lik [Allegro]
Verwelkom deur die blye voëlgesang,
Wyl stroompies murmel in die westelike
Bries se vol en sagte asemdrang.
Dan word die lug gehul in donkerder gewaad –
Dat blits en donder dit ook kan verkondig –
En dan uit stilte keer die voëls terug
Om weer opnuut bekoring los te laat.
In die blomryke veld, onder ’n tak [Largo]
Vol ruiselende blare lê en slaap
Die bokwagter en sy getroue brak.
Geroer deur pastorale doedelsak [Allegro]
Dans nimf en herder op die lentemaat
Onder ’n helderbloue hemeldak.

Somer
Onder die son se agtelose gloed [Allegro non molto]
Word boom verskroei, word mens en trop verdryf.
Ons hoor die koekoekvoël asook die soet
Gesange van die vink en tortelduif.
Sag roer die luggie, maar die noorderwind
Kom ingebeur soos ’n onstoke god.
Dan skud en beef die herder soos ’n kind,
En vrees die toorn van storms en sy eie lot.
Dié vrees vir donderslag en bliksemstraal [Adagio e piano – Presto e forte]
Wring uit ’n diepe rus sy tam liggaam,
Wyl vliëe en muggies rasend om hom maal.
Dit blyk sy vrese het tereg gemaan: [Presto]
Noudat die hemel brul en brute hael
Neerdonder op die fier en trotse graan.

Herfs
Die werkers dans en sing, die oes was gul; [Allegro]
Nou vier hul fees, voorlopig klaar gebid.
Vrylik vloei die drank van Bacchus, tot hul
Uit loutere verligting begin dut.
Weldrae begin die dans en sang te faal [Adagio molto]
Soos die gemoedelike luggie oor hul streel
En die seisoen hul een vir een oorhaal
Om aan ’n sorgelose slaap hul oor te gee.
Met dagbreek staan die jagter reeds gereed [Allegro]
Om te gaan jag, en roep die wild tot stryd
Met honde, beuelgeskal, en luide kreet;
Die prooi, beangs en moeg, probeer ontwyk
Hond en geweer se blaf, als wat hom leed
Wil doen: tog word hy oorrompel, en beswyk.

Winter
Om in die koue sneeu te staan en ril, [Allegro con molto]
Voete te stamp – met die geklap van tande –
Geboelie deur die wind se harde hande,
Genadeloos die koue, skraal en kil;
Om nader aan die vuur te skuif, so stil
En vergenoegd, wyl reën op ander neersak; [Largo]
Om die bevrore pad stug aan te pak,
Versigtig om net nie te val of struikel; [Allegro]
Om neer te slaan, oorhaastig en wantrouig,
En voor die ys kan opbreek en versplinter
Weer op te spring en vinnig voort te vlug.
Tot agter ’n toe deur is mens verwilder
Wyl winde steeds mekaar te lyf gaan, onbedug.
Eiesoortig is die vreugdes van die winter.

So, die plek is café Roux,
die datum 18 Mei 2017,
kaartjies kos R160 per persoon,
die deure gaan oop om 18h30,
en die Vier Seisoene begin 20h30.

Kaartjies is beskikbaar by Webtickets.

Stuur jou gedigte na bydraes@roekeloos.co.za Digters is ook welkom om een foto te stuur vir publisering.

Heel

Grou is die dag se blou
Roosmaryn weg is die pyn
Leliewit ek het my lief gevind
Sonneblomgeel als is weer heel

Die pad

En die pad is vêr
En die dag is oud

En die blom verlep
En die trane verdiep

En die pad is lank
En die heil is vêr

En die brand in my keel
Wil net glad nie heel

Want die tyd stap aan
En die seisoene draai

En die jare gaan
En die mensdom taan

En my oë is blou
En my hart is grys

En die paadjie se einde
Is maar net ‘n huis

Vat die pad

Ons vat die pad weg van die stad
Karen Zoid, Koos Kombuis en ‘n valk
Kosmosse maak ‘n piekniekkombers tussen mentgroen gras
Sonneblomme verf ‘n geel skildery tussen lappies lande

Blouswart beeste afgeëts teen klipsteen bouvalhuisies
Swart sade hang aan hartseer takke met geel blare verweef
Vuilpienk grasse pronk tussen Villiers en Frankfort
Bale hooi staan op lande soos opgerolde bolletjies wol

Strepieswolke bo vlaktes en ‘n pad
Tweeling en Bethlehem ons raak warm
‘n Veereier op vlug oor vlaktes vry
‘n Begraafplaas en telefoondrade groet ons hartlik waar ons ry

Clarens

Gryswit wolkies streel saggies my rug
Vierkant houtbaksteentjies plak teen die ou boom se stam
Takkies rooi bessies swaai laggend in die lug
Vêrlangs kom die wind se asem waar ons hier rustig die aarde kam

Grassies wapper rustig op die groen tapyt
Die son sukkel om nog ‘n laaste skyn in te kry
‘n Duifie koer in die verte, dis amper aand se tyd
Die rustige kalmte van hierdie juweel knussies om my

Boslelie

Oranjerooi drome opgevou van my
My hart lê aan flarde soos rooi geskeurde sy
Die boslelie van jou se oranje blare klaar weg
Jy moes geweet het, wil my hart terg

Want iemand soos jy sou nooit vir my val
Die winde van verandering laat niks tot die toeval
Die dobbelsteen se rol sou ek nooit kon kul
Hierdie bitter beker het die onheil self gevul

Mandala

Hoe mis ek jou want jy is jy, altyd genoeg vir my
Jy weet altyd wat ek binne uitstaan
Jy is my kompas, sonder jou is ek ‘n planeet sonder wentelbaan
Hoe ver sal jy nie gaan om iets vergete by my te kry

Jou teer hande is gou om my te troos
Sonder jou sagte kykers mis ek die helfte van my lewe
Jou geduldige geaardheid omvou my brose wese
Jy is my mandala, jou kalmte vat weg my lewenskoors

Troukaartjie

Ek het ‘n vriendin, sy maak die ongelooflikste troukaartjies
In die nagtelike ure suig sy aan haar Twisp
En skep die mooiste kleure en patrone

Terwyl die wêreld kalm word en almal lê en slaap
Onbewus van wat om hul aangaan, opgeraap in hul drome
Sit sy in die stilte van die nag en bewaarheid ander s’n

Moeiteloos gly haar oë oor die kurwes en lyne
Druk haar vinger die muis op die regte ritme
Skep sy kunswerke vir elke bruid om mee te spog tot groot bewondering

Wie sou kon glo dat ‘n troukaartjie so klein
Soveel mooi en prag in die wêreld kan bring
Sy vat lint, papier en kant
En maak die wêreld ‘n verruklike plek

Lego

Oe ek is o so klein
En ek is deur die huis soos ‘n trein
Want ons het vir my Lego bestel almal!
En dit kom sowaar al die pad van Wuppertal

Pappa het gaan sit voor die rekenaar
Saam het ons met groot oë gestaar
Daar was die mooiste speelgoed, ek was so bly
Olivia se sterrewag het uiteindelik my sakgeld gekry

My oortjies suis en my hartjie bons
Want ons spoor my pakkie op soos hy plons
Pappa sê hy slaap by Isando vanaand
En hopelik kry ek hom voor môre aand

Somber

Vandag is een van daai sommerso dae
Geen groot uitroeptekens of beklemtonings
Net ‘n gewone dag waar niemand my moet pla
Geen opgewondenheid of optowerings

Vandag is ek nie ‘n Suzelle nie, maar ‘n Marianne
Ek is nie reg vir vandag en eerder geweeg en te moeg bevind
Om berge en heuwels te versit sal nooit weer bestaan
Gee my eerder ‘n skuiling waar ek my wonde kan lek en verbind

Vol Sirkel

‘n Wilgerboomsaad ontkiem en hy verrys bo-oor my – ek is beskermd
‘n Druppel val voor my en ‘n rivier vorm – my dors is geles
‘n By bestuif ‘n perskebloeisel langs my – ek is gevoed
‘n Man kom vly hom teenaan my – ek is bemind
‘n Verskietende ster sien ek – ek het my plek in die heelal gevind

Anrien

Anrien waar is jy nou?
Waar is jou perdesterte en jeans halfpad opgevou?
Onthou jy nog ons speletjies van asem ophou?

Anrien hoe lyk jy nou?
Sal jy my herken sonder ‘n fiets en bubblegum in my kies gekou?
Skatte skelm begrawe en saam die tyd laat ophou?

Anrien wie is jy nou?
Is jy gelukkig en het jy toe met die man van jou drome getrou?
Het jy ons trampolien drome bewaar en jou koers altyd vasgehou?

Mensekindjie

Mensekindjie in my jy is klein
Jou ogies het nooit kans gekry om te huil
Jou hartjie het nooit die seer geken van verlies
Jou mondjie het net die pretensie geken van lag

Mensekindjie in my jy is klein
Jy mag huil vir die verlies van grootmenspyn
Jy mag die seerste seer in jou hart ronddra
Jy mag die rukkende krete van sorge ervaar

Herfs

Wysertjie van my dag draai al hoe vinniger
Sonnetjie skyn sy strale al hoe minder

Warmte speel wegkruipertjie met my gereelder
Die somer vind sy spel met ons verveliger

Blaartjies waai al hoe wilder rond
Hul steeltjies raak tingerig en val na die grond

Groen verander na ‘n kleur warmer gemeet
Oranje, rooi en geel spatsels oral op die kleed

Die warmte van die winterkaggel roep
En die vuurherd se skadu’s gee ‘n heerlike gloed

Strandparty

Die wind waai saggies deur my hare
terwyl ek ritmies dans op snare
Klam korreltjies sand terg klewerig my tone
en skuimpie watertjies soek my vloeiend droomverlore

Die sandduine verrys soos begroeide skilpaddoppe
met vuurvliegies wat glinster in die koppe
Die rooi gloed op my vel maak alles rustig
terwyl ek my in die laaste bietjie son kan verlustig

Die strandvuur word aangesteek en die musiek word al harder
en ons dans en sweef met ons sorge ver agter
Die samesyn is helend en die ritme is lewend
net soos hierdie glorieryke aand ons sal bybly met elke seewind

Slaai

Vandag skep ek vir jou ‘n slaai my dierbaarste lief
Met groen blaarslaai en bindslaai wat spattig rond dans
En stukkies bronkors en vinkel wat tussen hul wals
Geurig kom Italiaanse pietersielie en selderyblare en wil graag bydra groot asseblief

Nou vir die tongtergende vy en peer met stukkies sout van fetakaas om jou te vermaak
Bessies is reg vir die optog: aarbei, framboos-, braam-, en bloubessie spring in
Gekaramelliseerde sade knars volop en val met pampoen-, sonneblom-, en sesamsaad juigend in
Heuning en balsamiese asyn rond die skepping af om jou palet in te kleur met tintelende smaak

Wat was

Dis die grys van ‘n gebou se stene
Wat maak dat ek die spieëlbeelde van gister wil begrawe soos bene

Dis die holte van ‘n skoenlapper se kokon
Wat maak dat ek die kleure om my rond wil drom

Dis die aas van die visserman se vangs
Wat maak dat ek die golwe van die see vir my laat dans

Dis die swart van die laaste ryp olyf
Wat maak dat ek weer my wil vly teenaan jou lyf

Dis die grys van die vuurherd se as
Wat my herinner aan als wat ons eers was

Die tikkende voëltjie

Tik tok tik tok ratjies draai na die skoppelmaai
Tik tok tik tok my ratjies maak dat ek raai

Tik tok tik tok my mamma se ogies raak bekommerd
Tik tok tik tok al die gefluister laat my verwonderd

Tjirp tjirp tjirp tjirp die voëltjie in my kop sing al weer
Tjirp tjirp tjirp tjirp mamma vat die bladsy en probeer nog ‘n keer

Tjirp tjirp tjirp tjirp mamma praat met juffrou agter die deur
Tjirp tjirp tjirp tjirp ek hoor mamma huil selfs deur die donnerweer

Rooi Romanse

Robynrooi tossels vee sag oor my arm
Sagte plesier laat my binneste warm

Fluweelsag satyn gly oor my wese
En laat my weet ek is jou keuse

Merlot versierde glase omraam ons lipvoue
Met roomkaas en granaatgeur voel ek ek is joune

Sagte vingers met kerslig verstreep speel saggies op my bene
Rooi spatsels van roosblare maak ‘n wonderlike net van moontlikhede

Die Buitestander

Ek is aan die buitekant – ek kyk in
Ek is op die platform – die treinwiele wat rol begin
Daar is ‘n groot partytjie tafel gedek, te fraai – maar die wind het my stoeltjie weggewaai
Daar is ‘n pragtige pretpark – maar hy het nie plek vir nog ‘n hart
Dis die storie van my lewensdraai – verewig tot ‘n troostelose halfnat swaai

Want die glyplank wil nie reguit en die wipplank wil nie wip
En die springmat se snare is al lankal losgeknip
Die wêreld roep: “Kom kyk! Kom kyk!”
Maar my veters is aanmekaar vasgeknoop en my sole vol slyk
Die toertjies is skouspelagtig, maar ek sit in die agterste ry
Die son skyn warm op hierdie pretdag, maar die onweerswolke omvou my.

Waterdruppeltjie

Waterdruppeltjie wat hang aan my venster se raam
Het jy enige idee met watter krag jy hierdie aarde omraam?
Die geboortevlug om als wat oud en dood was groen en nuut te maak
Val my klein druppeltjie vêr en hoog bo die bergpieke verby
Die dorstiges soek na hierdie troos
Hulle het al opgegee … verlep, verwaaid, verbrand en sonder troos

Jy was weg, ons het na jou gesoek
Vir jou gebid, gepleit, geween
Maar jy kom altyd terug soos ‘n ou getroue vriend
En ons kan net wag en kyk met trane in ons oë wat jy bied
Want jou mag is meer as ‘n duisend man
En sonder jou sal hierdie planeet aarde nie kan bestaan

Hout

En daar verskyn ‘n manskind asof uit die niet
En saam met hom drome van gister uit ou splinters saamgepers
En hy dra met hom die lewe van hout geblaas uit poeierstof
En die jare van saagsels gekerf tot perfekte daad

En nooit sal ek weet wat hierdie manskind eens wou wees
En nooit sal ek weet of die hout sy hartsnare warm speel in die nag
Want ons drome was eens so anders in ‘n ander land ‘n ander tyd
En jy kry net een kans om jou drome uit te beitel

Blou-wit

Blou is die blouste nou wat jou hou
Teen my hand vasgepalm in letters aan jou uit my hart vasgevou

Wit die witste toe wat jou vat
Uit my greep wegbreek uit stukke papier en wapperend voor my oë wegspat

Blou is die heerlikste weer van dalk môre
As die letters weer grepe word en die grepe weer woorde word sonder sorge

Wit is die dalkste toegee van die noodlot se rem
Wat jou hand laat stywer druk en die warmste witste kneukels myne beklem

Grassie

Grassie

Grassie wat waai oor die duin
Maak my ‘n kind, ek is klein

Laat my gedagtes rondomtalie speel
En met die son se strale strepies vleg van geel

Vat my waar die winde wegkruipertjie dans
En ek my veters skoon vastrap soos ek wals

Want in die grootmens wêreld is daar voete wat jou vertrap
Hul loop jou skuins en forseer uit al jou sap

Grassie kom laat ek langs jou sit en jy saggies teen my waai.
Dan beskerm ek jou en ons droom kinderdrome en vlieg in lugbalonne vêr oor die kaai.

Weersiens

Tot ek jou weer ontmoet
Sal die harp nie weer speel
Sal die voëls nie meer sing uit hul keel
Is die son nie meer kanarie geel

Tot ek jou weer ontmoet
Blom Jakarandas nie meer blou
Waarsku lighuise nie meer getrou
Verdwyn die lente se eerste dou

Tot ek jou weer ontmoet
Sal ‘n brander se sproeireën my nie weer verras
Die Karoo se turksvye nooit weer op sy vlakte dans
En die Kaapse fynbos nooit weer tussen my vingers knars

Tot ek jou weer ontmoet
Is ek maar net ‘n droom van gister
Van dit wat ons saam gedeel het versilwer
‘n Spieëlbeeld van ons verhouding, ‘n glinster

Boeremeisie

Trek trek daai bootsies stywer vas
Skop skop daai beentjies terwyl jy dans

Jy’s ‘n boeremeisie hart en siel
Gooi nog esse met jou fietswiel

Jy’ t jou eie wil
Almal sluk ‘n chill pill

Goue waterval wat onder jou cowboy hoed uitkrul
Jy’t ‘n blommetjies romp met ‘n kantjie wat uit wil

Blasvel bene met rowe en skrape op
Jy’t seegroen oë en ‘n wipneusie rond

Jy vra oor als ui en skop op die grond
Jy’s plaas gebore, beste fluitjie mond

Die manne is hygend, droomverlore
Hulle wil betower, maar jy’s nie te kope

Jy’s ‘n kind van die wind , ‘n vrye siel
Die manne, wel jy sal hul harte verniel

Maak jou hare los en klim op jou perd
Jaag in die veld tot die son water trek

Jy’s perfek gemaak
Bly almal se lewens vermaak

Vandag is die dag

Vandag is die dag

Kyk mense vandag is die dag
Waar die kwikstertjie nie sy stert wip dag en nag

Waar die liewenheersbesie bietjie ophou rondkruip
En onder ‘n blaar se waterdruppel lê en suip

Vandag gaan die naaldekoker bietjie bedaar
Selfs dalk ‘n groepie stig wat elke week vergaar

Die bytjies gaan vir besig tong uitsteek
En vir die koningin al die heuning wegsteek

Die toktokkies gaan hul agterent stilhou
En bietjie voel hoe dit voel om ‘n bessie te slaan met ‘n kishou

Die miskruier gaan ophou agtertoe loop en rol
En kyk watter miernes tref daai misbol so eerste in die kol!

Die wurmpies gaan teen blomstele opkruip en bo hulle verbeel
Elkeen sit rustig in sy eie glorieryke kasteel

Ja liewe mense vandag is die dag
En wees gereed want net dalk sal een van hierdie dinge jou laat lag

Alice

Rustige ruspe rook uit jou pyp
Al die wêreld se wonderwerke uit

Gorrel en borrel en blaas
Alles in hierdie wêreld wat raas

Stukkend, roggelend, hortend
Alles verskeur, verswelg, stortend

Blaas jou pypie se binneste skoon
En maak vir ons ‘n nuwe droom

Van lande waar hase nie skarrel
En die rooi koningin se wind nie rond dwarrel

Waar die mankoliekige kuil van goeie begrip getuig
Waar Alice die onmoontlike oorkom terwyl skares juig

Waar almal ‘n lekker koppie tee kan drink
En almal kon sweer daar was nou net ‘n kat, het hul gedink

Kinderland

Sweempie swewende wind
Waai die gedagtes van my kind

Vêr verby die pieke van grootmenshoop
Hoog verby die berge van kanniedood

Draai haar gedagtes met gekleurde lint vas
En las daarby ‘n strikdas wat net vir kinders pas

Sprinkel korreltjies goud en silwer towerkrag
En bietjie van daai kabouter se wilskrag gemaak uit smarag

Streel haar gesiggie met veertjies van ‘n baba-uil
Kielie haar toontjies met vuurvliegies wat dans op ‘n ou kuil

En uiteindelik plons haar rond tussen marshmallow gekleurde wolke spookasem

En laat sy laf wees en verspot wees, skree en gly- tussen al haar gelag en gewip en gewasem

Gekweste woord

Woordjie jy is in ‘n oorlog maar is geskiet en gewond
Jy bloei aanhoudend en loop met lap om jou gekweste kop rond

Jy steier en val en probeer nog terug baklei
Jou leestekens raak wasig en jou sinne verloor in die oorlog se vallei

Jou bloedspore word weggewas deur riviere van sout
Jou wonde word toegebrand deur krete van benoud

Jou oorlog is verloor en jy is moeg en uitgeput
Jy wag vir hulp van bo in hierdie bodemlose put

Jou huisvesting droog met bleek prewels van hoop
Jou skuiling wys krake duidelik een laaste kreet van nood

Die einde kom sag geen pyn en jy is blind
Die warrelwind kom maak ‘n draai en eis nog een laaste kind.

Die Teenstryding

Ysig die wind van hierdie stille dag
Skroeiend die son van hierdie somber nag
Loeiend die sirene van hierdie mymerende grens
Skreiend die geskreeu van hierdie eensame mens

Rou wond

Die seer kom van binne af
Van diep binne die rou wond
Wat ontbloot lê onder die gapende opening
Wat eens ‘n stukkie iets was

Die kringe om die maan

Die kringe om die maan
Vol beloftes mooi geraam

Waterdruppel spellend ruisend
Sagte veerhek heinings pluisend

Donker wolkies dryf verby
Sagkuns na die liefde van my

Wind dra maanligstrale saam
Ligkrans na my lief se naam

Stille Nag

Hoe stil die nag
Hoe teer sy wese

Hoe koud die son
Versteek sy vrese

Die ysere wil van die stilte
Hierdie hoofstuk nie belese

Die knielende buiging
Krommend oor vergete gebede

Seerplek

Die seer kom van binne af
Van diep binne die rou wond
Wat ontbloot lê onder die gapende opening
Wat eens ‘n stukkie iets was

Woordjies

My liewe klein kind
Die woordjies wat wink
Sal soms nie sin maak
Vir hierdie kleine kind

Die verse wil nie rym
En die woordjies veels te klein
Dit alles te veel
Vir hierdie kind nog so rein

Maar hou uit my hartedief
Die wêreld is dalk moeilik en stief
Maar eendag sal jou koppie wel
Jou die woordjies laat lief

Want sonder hulle is jy leeg gesuig
Kan jy nie treur of jolig juig
Hulle help jou om weer vol te word
En vir ander van wonderwerke te getuig.

( My kind skryf more groot speltoets en ons het maar min tyd gehad om te leer)

Wolkie

Wolkie

Bolletjie wol in my hand gerol
Klam blink draadjies om die brandende kol

Goue randjies om die wolkie gebind
Môre is onweersdag se kind

Motreëntjie een man se seën
Strome water ‘n ander man se geween

Wolkie so donker en teer
Alles onder jou buite beheer

My draadjies se knopies raak los
My houvas raak so glad soos mos

My wolkie raak ‘n donderstorm groot
My draadjies wapperend ver in die nood

My wolkie nou lank reeds vergete
Sy gedaante het verwissel in my gewete

Weggaan

Soos dou met die oggendson hoor ek jy moet gaan
My hart gebreek in stukkies, sukkel om te verstaan

Jy was hier, het ons almal se lewens versier
Nou gaan jy weg na ‘n vreemde plek, vêr van hier

Jy was ons anker, ons voice of reason in tye van nood
Wie sal nou ons kan kalmeer en wys waar’s noord?

My vriendin jou kalm stilte sal ek mis
Jou warm jy wees en omgee sal ek moet aangee as vermis

Mag al jou drome waar word in ‘n land ver van hier
As dit so bestem is laat die uitkoms jou lewe versier

Maar weet een ding sonder jou sal ons nie kan aangaan net soos gister
Jou sterretjie bly in ons harte skyn en glinster

Tasmanian Devil

My warrelwind vriendin is ‘n belewenis
Sy het gekom nog voor die dag begin
En hou al klaar vir onbevoegdheid begrafnis met ‘n enkele sin

Sy slaap nooit, dis dan vir die voëls!
Hier is dinge wat gedoen moet word
Kry reg jul koeëls en hou by die rules
Sy is in overdrive “asta la vista baby”

As jy nou nog sukkel sal ek jou opwen met bietjie woema en ‘n rooi pen
Sy kan gate boor en plugs koppel dis waar
Sy kan fone regmaak en bedrading toets, met rekenaars maak sy klaar

Sy is ‘n Jack of all trades, let wel master too
Geen job is te groot of ingewikkeld vir hierdie dolla dis true
As jy dink sy kan nie iets doen – wel rewrite your review

Maar glo my hierdie chick het die sagste hart nog ooit
Jy kan nie glo so wille tornado het so kalm middelpunt gesien amper nooit

Sy laat jou bokspring maar as jy val is haar vangnet oop
Jou tou van vriendskap met haar is sterk ‘n ekstra knoop vir elke nood
Ek lief my vriendin sy is meer as wat al die geld kan koop

Sy bring vir almal in ons plekkie baie hoop
Sy is ons “Tasmanian Devil” original gedoop

Die slapery

My sussie wil nooit gaan slaap
Sy raak net eenvoudig nooit vaak

Ek dink sy is eintlik ‘n masjien gewis
Haar knoppie wat afwen is heeltemal vermis

My ouma is al lank aan die snork
Dan eet sy nog skelm kos uit ‘n bord

Dis nou met my ma om die tyd om te kry
Die ure kan soms so stadig verby gly

Dan loop sy rond met haar kamerjas, een kous en ‘n iPad
Pappa moes nou die dag ‘n kodewoord inwerk

Want sien sy ken al elke speletjie en video
Van Katy Perry wat roar tot in Rio

En as dit rêrig ernstig raak wil sy by mamma lê en na haar selfoon kyk met ‘n ysere wil
Na al die foto’s en videos waar sy soms haar doodgril

En as ons sê Annique-noek nou is dit klaar
Begin die trane en snikke hul openbaar

Dan lê sy in haar bed en gesels met haarself nog so uur
Gaan haal sap, vryf die honde, enige plesier

Maar uiteindelik raak haar ogies tog pap
Met duisende boeke, ‘n flits en speelgoed op haar slapende gesig gepak

Maar moenie glo as daai dingetjie eers slaap
Draai sy 180 grade en skop en stoei nes ‘n aap!

Met al daai speelgoed en boeke en selfs gesigrome
Het sy nog manewales in haar oerwoud van drome

Dis dié dat sy so kwaai is as sy wakker word
Sy’t nou net gaan slaap nou jaag ons haar weer op

En sy soek haar duikbril een kous en die iPad
Want sy moet tog iets doen terwyl sy ontbyt eet en aantrek!

Bessie

Bessie se rokkie was altyd plat gestryk
Haar skoentjies blink gevee om mee te pryk

Haar haartjies in 2 ponies ewe hoog
Haar kragie wit en netjies op die oog

Bessie het haar werkies getrou gedoen
Huiswerk altyd eerste en vir mamma ‘n môresoen

Tafels mooi geleer en uit haar kop geken
Elke spel-kompetisie het sy gewen

Maar Bessie het ‘n klein geheimpie gehad
Want as pappa van die werk kom word hy kwaad

Dan word Bessie se rokkie verskriklik geplooi
En haar skoentjies word vertrap, nou effens rooi

Dan het Bessie gegaan na ‘n verre land
Waar sy kon sing en dans die hele dag lank

Waar pappas was wat jou optel en suigstokkies gee
En as jy geval het jou gesiggie skoonvee

Maar Bessie se ogies het more weer oop gegaan.
Haar rokkie platgestryk en skoene wat mooi daar staan

Want sien sy het nie hard genoeg probeer
Om haar pappa se liefde te wen dié keer

Nature’s Valley

Klein juweel van smarag weggesteek
In ‘n klein holtetjie op hierdie planeet

Ons wat van jou weet wil jou oppas
Laat ander nie kom vat wat ons s’n was

Lang oop seestrand weerkaats jou sonstrale
Seebranders terg ons vir jou genade

Vuurvliegies wink saggies sesuur saans
Dis tyd om son na sy lêplek te help dans

Bosbokkies trap suutjies op lowergroen blare
Bobbejane spring parmantig oor die aarde

Jou juweel van ‘n plek ek wil jou in my hart toevou
En skenk aan ander wat nie meer jou kan geniet vir vashou

Toe ons nog kinders was

My kind hoe wens ek vir jou strate wyd
Met kinders wat saans al donker geroep word vir etenstyd

Met fietse wat ry na die veld en rivier
Wat bote vat en die meer verken van daar na hier

Wat hardloop en val met knieë stukkend
Maar ai ma se soen beter as Dettol verbande drukkend

Waar is al die brandende braaivleisvure
En gaan speel tot laatnag by die bure

Waar is gaan stap in die aand met jou ouers ver agter langs
En resies jaag op jou fiets vir vandag jou laaste kans

Swem in riviere en mere sommer naby
Hang van ‘n tou of oor die groot ou klip afgly

Ja daardie tye is vir nou eers verby
Die mensdom is siek en geen medisyne kan hom nou regkry

Zoey

Wit warm springende donsie
Jy word gebore al grommend in hierdie mensland van ons

Jy is rats en begaafd slim
Met jou intellek bemeester jy enige ding

Jy is mal or babas en haat kinders
En kry tog so koud in die winters

Jy is bang vir weerlig en ballonne
En van liefde kry jy tonne

Jy is versot op motte en geitjies
‘n Vlieg staan geen kans teen jou bytjies

Jy vang enige bal maak nie saak hoe vinnig en ver
Jy kry enige speelding maak nie saak hoe versper

Jy bly pronk en almal dink jy is nog so jonk
Maar die lewe het beplan vir ons almal ‘n tronk

Jou hartjie gee in en jy stuk na jou asem
Iets is nie reg in jou lyfie se wasem

Ek hou jou aan die lewe nog een jaar gespaar
Met vyf pille elke dag en aanvalle wat openbaar

Jy probeer nog bal speel soos van oud
Maar die lyfie nou heel benoud

Jy lê en tjank dis nou nie meer lank
Jou borskassie nou hygend moeg en mank

Jou ogies kyk my smekend aan
Jy is slim, jy weet wat kom
Die pad na die veearts was die langste in hierdie mensdom

Ek kry die boodskap wat ek nie wil hoor nie, ek bewe
Ek hou jou vas, jy tjank en veg vir laaste bietjie lewe

Ek is gebroke, my hart in stukke
Die dag is hartseer en die trane kom met rukke

Slaap sag my liewe mooie dier
Ons huis sal nooit weer dieselfde wees sonder jou hier

Selfoon

In ons huis is daar ‘n gekners en geween
Want sien Pietie in my klas het ‘n selfoon
en ek soek óók een!

Ek het al so mooi gevra, maar my ma skud haar kop en sê vra vir jou pa.
Ma vra wat miskien wil jy met so iets doen?
Jy het nog nie eens jou eerste boyfriend gesoen?!

Maar die voordele dié sê ek is eindeloos
As juffrou wonder oor die wedstryd van vanmiddag en die weer, kan ek keer
Juffrou die voorspelling is matig met net ‘n paar wolkies, niks meer

As pouse aanbreek kan ek my alarm stel
En nie vergeet om my kosblik op te tel
Dan kan ek mos onthou om na hartelus te ‘smul’
Aan al die gesonde goedjies wat ma my mee probeer kul

En as Anna se rok knoop weer laat spaander
Kan ek haar ma bel en sê bring gou ‘n ander!

Daaglikse krisisse is iets van die verlede
Met my selfoon naby hoor ons almal se noodkrete

Daar’s net een probleempie, pa sê ek moet dit met my eie sakgeld koop
En soos dinge nou lyk sal ek my sussie moet verkoop!

Wegneem etes

As ek en my sussie hoor ons gaan Mc Donalds toe ry
Tuit almal se ore
Heen en weer word gebokspring
Want ons is so bly!

Ons is nou wel bietjie honger
As ons hard probeer
Maar die beste is die persent wat kom met die ete
Wie kan vra vir nog meer?

Pa sê dis omkopery
En ma sê eet eers jul kos
Ons eet langtand ‘n hap hier en daar
Wie kan nou konsentreer as jy weet jou speelding soek jou mos

En dan kom die hoogtepunt
Ons kan dit oopskeur en vergelyk
Mamma maak seker dis dieselfde
Anders is dit sommer gou-gou baklei tyd

Ma sê mens kan sien dis van China
Pa sê die kinders het darem geëet
Dis nou as die helfte van die huishouding ons kos self opeet

Dan speel ons lekker met speelgoed verniet
Maar o wee wat voel ek nou in my maag skiet
Dis skote van ‘n maag wat grom en skree
Eks honger!

Waar’s die kos wat jy my sou gee!
Gewoonlik onderdruk ek die uitkoms van hierdie scenario in my geheue
Ma en pa is baie kwaad en daar word geskree
Hulle het immers hul swaarverdiende geld bestee

Dan kom die goeie ou oplossing
Two minute noodles vir julle twee
Ook nie so gesond en ook vol MSG
En Mc Donalds wel dié sien ons nie weer!

Pap

Kyk daar is een ding wat ek jou kan sê
As my sussie se oë oopgaan
wil sy net pap hê

Nie eens more mamma of pappa
Of hoe hoe gaan dit met die hond?
Nee al haar maniere val op die grond

Sy lê in haar bed en weier om te praat
Sy bol haar kieste
en raak vreeslik kwaad

Pappa sug en gaan hoor maar watter geur
Sy is baie spesifiek
Anders sit dit teen die deur

Nou sal jul almal dink
Siestog baba sussies maak maar so
Hulle het pappies nodig en melkies om te drink

O maar moenie dit glo nie
Daardie pap maak haar bomenslik sterk
Sy begin al aan die ouderdom van ses te werk!

Ligkinders

Ligkinders met hande geweef van goud
Draai ligstraaltjies na die mensdom eeue oud

Speelkinders met laggies wat gesigte opbeur
Lafheid wat die grysaards onverwags welkomend bespeur

Waterkinders die druppels dans om jul rond
Die watervalle van giggles so baie dit val op die grond

Grondkinders die klamheid is klewerig en vol klei
Die toontjie drukkers se spoortjies skuil ondeund in die vlei

Aardskinders tuimel en rol op jul aardbol groenblou en rond
Hardloop en spring die dag om met nuwe gesag en krag

Korreltjie sand

Korreltjie sand windverwaaid en vry oor my grond
Korreltjie sand die reën kom was jou en jy spring juigend rond en bont

Jy sit aan my harde stewels vas
Deel van dié aarde is jy, selfs tussen my groewe het jy jou houvas

Maar korreltjie sand die winde het gedraai
Jy klou aan my en koes vir Wagter se stert wat swaai

Die onweerswolke pak saam in ons eenvoudige bestaan
’n Onwelkome gas word op die gastelys vir vanaand bygestaan

Korreltjie ek is moeg en ek is honger
Maar vanaand is onheil beplan vir die sommer

Korreltjie sand jy trek van my weg
Gevee oor die kombuisvloer want vanaand is hierdie huis nie reg

Korreltjie jy is ‘n balletjie klei papnat en verander
Jou kleur ruik na rooi spatsels van ‘n ander

Jy is nie meer rond maar skeef getrek en gebuig
Jy het bulte en stampe en stukke grondjies weg terwyl ander juig.

Korreltjie waar is jy nou in die stilte?
Daar was ‘n geroer en rumoer met baie skilde

Ek moes koes deur elke traan om jou te bewaar
Hulle wou jou vat van my, my korreltjie gewerk voor so swaar

Die wind kom in en waai jou brose lyfie weg
Korreltjie van hierdie plaas sal jy nooit weer eerste sprietjies veg

Jy is in duisende buskruit stukkies geblaas na niks heel verdwaas
Jy ween en soek jou sandjies op die hoop grond nie ver van hierdie plaas

Die swart roos

Fluweelsag swart roos omvou my
Hou my broosheid weg van al die seerkry

Beskerm my teen die reën en hael en blitse
Sodat ek warm kan wegkruip in jou binneste

Koester die oomblik ek en jy alleen ge-kokon
Net ons teen die skrapnel van die dodelike bom

Hou jou stingel regop en weer af die wind
Hou jou kop omhoog met in jou lyf hierdie mensekind

Sodat jy weer kan oopgaan na die storm bedaar
En die mensekind jou kan omhels, met stuifmeel drukkies dankbaar

Die swart niks

Swart son safiernag in my wese
Grepe grou spatsels kerf my binneste met swepe
Die bloedhond kom al nader aan die prooi
Die gekweste valk fladder weerloos tot niks hom nooi

Spervuur omring die swart vergader
Roet en reën skimmel al hoe nader
Koud en swart vries verhard tot dooie niet
Binne my maalkolk is alles deurmekaar en verniet

Die asem se lyf lê bewegingloos oop
Vergaders van smart omhul die pyn se doop
Die ashoop verstik in roet en weeklaag
Geen hoop op hierdie hartseer vernederende neerlaag

Indeks van digters

Stuur jou gedigte na bydraes@roekeloos.co.za Digters is ook welkom om een foto te stuur vir publisering.

Stuur jou gedigte na bydraes@roekeloos.co.za Digters is ook welkom om een foto te stuur vir publisering.

Kruispad

oor die dooier
van gemufte brood
se skewe grafieklyn
breek die muwwe brokke
van my nagmaal

D A N

uit die skemerskadu’s
tree ‘n begeerte na hoop
om ook hierdie kruispad
heelvoet te kan loop;
oor geroeste doringdraad
en oor hak en steek;
prewelend, kouend
en slukkend
met kíés:
sal ek lag of verstik

© Anzé Bezuidenhout

Skenk jy …

skenk, ja gee daagliks
mildelik troos;
mirre goud en
diamant uit die skatkis
van jou binnekant

salf my met jou bekoring
in koring se bronstige geel
stuur jou reddende boodskap
in rooi, helder soos die son

sprei jou vlerke deur engellig
heilig dan veersag die brakwater
van ons onseker tye met
die roer van jou hand
genees die siek
wat soos wurms vreet
deur ons brose gees

herstel so die wind se seer
wat wonde oopwaai
en waarheid verdraai
skenk, ja gee daagliks
mildelik troos; mirre goud
en ‘n diamant

© Anzé Bezuidenhout

Ligkaatser

as ek bidblind broos deur emosies kolk
en die son kartelbreek oor verskanste horison
tuimel onthou nes ‘n ylwind se sing-sing
soos verskeurde lanferlappe met jubelsange
oor die bontstiltes van my hart se kyk

waar verse soms soos ‘n ou-ooi gaan lê
kronkel jy my toe in ‘n trooskombers
met verskillende kwaste van helder pers
dan word jou skadu ‘n vagevuur wat binne my stoei
die refleksie van my denke word om jou gebou;
en oor die stom-oewers van my praat
blaar jy lowergroen om my sinne

want

J Y

is die ligkaatser
van my diepste wese
waar ek my werklikheid
druppel vir druppel in jou kyk
in minnewoorde sien blom

© Anzé Bezuidenhout

Gekerkerde kristal

sand palet saffraan in eb en vloed
en jy, waarom het jy in jou wegstap my lag vol
gate geloop en my drome langs die pad verkoop
nou lê ek getronk (soos ‘n vergete songodin)
gekerker in kristal en wag om die son te groet
in my oë dwarrel ‘n leë gesmeek na jou
sodat ek my dors in jou wees kan les
fladderende gevoelens tortel in die kluisterglas
brandend dog weerloos lê my smagting opgedam
terwyl my vingers, reeds stukkend
deur glas gesny, na uitkoms grou
weggespoel, verlore staan ek dan
droomverlore tussen dooie gras terwyl ek
smagtend in vingerverf met geel skakerings
oor traantralies lyne trek met iewers versteek
‘n bitter blou en ‘n d i e p e onthou

© Anzé Bezuidenhout

Koue vuur

tyd se koue vuur brand
deur die gange van my
treurende siel wat na
die aarde smag terwyl
klanklose hosannas
deur die alfabet spoed

© Anzé Bezuidenhout

In die hart van Korinte

ons liefde is vasgenaelstring
by die dieper lees van Korinte
daar waar genade immer
dorstong na nog meer wil lek

jou omgee maak blink
natspoorpaadjies
soos ‘n slak se spoor
en dit is in die hak
van die Wag-‘n-bietjie-bos
waar ons liefde dan vasklou

daar onder die Mopanie
op die eentonige note
van die sonbesie se sang
word die troebadoer
(diep binne jou)
se lied getoonset

dan in die flouflikkervuurvlieg
se skitter lig
drup jou gebede vir ons
met klanke van reën
op ‘n dorre somersdag
daar iewers in die
hart van Korinte

© Anzé Bezuidenhout

My ghantang

My reis het in jou lyf begin
daar waar die tortelwoorde
van jou sagkyk en trekke
van jou mond
omgang plant
in sagte aalmoes-grond.

Minnedigte sonder tal
word in jou bloed ontgin
want jy’s my einde en
ook weer my nuwe begin;
my mallemeule
wat rondomtalie spin.

Jý ja jy’s die ghantang
van my binnekant wat
onbeskroomd maanligstrale
vir my vang om dit met die
donsgeel van ‘n soetdoring
tot ere-kranse
in my hare vleg.

© Anzé Bezuidenhout

My pruttel woorde

Pruttel liefhê-letters
soos dryfhout uit my hart
nes ‘n hemelse lullaby;
versamel dit nektar
deur skrefiewimpers,
want in jou beelt’nis
het ek my vrede gevind.

In die warm klanke
van jou hartstaal
gekaart soos druppende note
uit ‘n basviool,
wat die Melkweg roekeloos
nét vir my inkatrol.

Ek verdwaal in die
lagkreukels om jou oë,
ek dryf in jou muskusreuk
wat soos rivierbane deur my psige
kronkel in mosaïek van dieprooi.

Jou hartklop staan in duet
en ek bid dat die son sy tree maskeer
vir tyd om stil te staan…

D A N

by aanskoue van hierdie geluk,
het ‘n glimlag (van puur genot)
aan God se mondhoek gepluk.

© Anzé Bezuidenhout

Ligkaatser

Jou skadu
is die vagevuur
wat binne
my gloei
die refleksie
van my denke
word om jou gebou;
J Y
die ligkaatser
van my diepste wese
waar ek my
werklikheid
in jou oë
druppel vir druppel
in minnewoorde
sien blom.

© Anzé Bezuidenhout

My gebede(m)uur

Iewers in die verre
Jerusalem staan ek
gesluierd (ook denkbeeldig)
op kreukel-knieë
biddend voor hierdie
ó so vreemde
gebedemuur.

Gebedsnotas orals in
gebarste stene gedruk,
hartsbedes van suiwer
geluk, maar ook trane
uit die wese geruk
wat die muur as
verskuilde graffiti versier.

Smekend om te mag lewe
na die heilige gebod, liefde
tot my naaste
en my Almagtige God.

Ware ligfakkel in
elke donker uur. Dis
die rede vir my
lewensduur.

© Anzé Bezuidenhout

My labirint (Dwaaltuin)

Spartel my ontroeringe
soos ‘n fynbos-verlange
wat deur my labirint
tot ‘n voltooide sirkel
waarin ek ongeveinsste
liefde vind.

Verwonderheid wat
uit blomverdorde-kokon
tot skoenlapperskoonheid
bloei in lewegewende
nektar van die liefdeson.

Fladderende emosies
wat ewigdeur eb en vloed
in jou oë se vurige gloed
kom kolk soos lawavure
deur my bloed.

© Anzé Bezuidenhout

Koue vuur

tyd se koue vuur brand
deur die gange van my
treurende siel wat na
die aarde smag terwyl
klanklose hosannas
deur die alfabet spoed

© Anzé Bezuidenhout

Arabiese lente – Haikoe

lewe sielesmart
Arabiese lentebloed
deurdrenk die erfgrond

© Anzé Bezuidenhout

My boekanier

op die wieke van ‘n boekanierskip
is my liefde deur jou gekaap
daagliks hang flenter emosies aan die mas
vleg lint en brokaat ragfyn deur my gedagtelyn
wapper jou ruwe seerower dors
op elke asemteug wat klop-klop
in die holte van my bors

op soet klanke van ‘n vroetelwind
wat dwelm en bottelnek trek en dan
skuilte soek in die kuiltjie van my nek
word jou liefde bely in die mooiste neurie-klank
wat sag vlindervlerk in die skulp van my hoor
en guitig oor my vel hoender trek

teen jou bolyf wil ek my honger en dors les
nagmaal met genadebrood breek en wyn skink
in die amber van die son wat perske oor die dag
terwyl ons wegvaar oor die oseaan wat wink
net ek en jy met jou boekanier hart

© Anzé Bezuidenhout

Jou dade het die Woord opnuut vertaal

toe alles woes en leeg was
het jou wese in die takke
van die boom van
kennis van goed en kwaad
(daar waar die Gerubs waak)
gaan lê
jou liefde vir my geoffer
in heilige offerbakke met die
geur van jasmyn en kleur
van die mooiste robyn
in die vloed van jou oë het
jy die see vir my oopgeskeur
my gedra op die vlerke
van ‘n spierwit duif
in teerheid vul jy my
met die soetheid van
manna en ‘n dagoud kwartel
soos n goeie herder
gee jy aan my rus
van vermoeienis
as my mure val soos die
van Jerigo en jy
jy my met ‘n rooi koord
van verkrummeling red
daar waar jy vir my
wysheidstempels bou
in teerheid my met brood
en wyn bedien loop my beker oor
op die Golgotaheuwels
van menswees het jy die kruis
staangemaak met die opskrif
vir almal om te lees
my Mannin – my Eva
en het jou dade die Woord
opnuut vertaal

© Anzé Bezuidenhout

In die hart van Korinte

ons liefde is vasgenaelstring
by die dieper lees van Korinte
daar waar genade immer
dorstong na nog meer wil lek

jou omgee maak blink
natspoorpaadjies
soos ‘n slak se spoor
en dit is in die hak
van die Wag-‘n-bietjie-bos
waar ons liefde dan vasklou

daar onder die Mopanie
op die eentonige note
van die sonbesie se sang
word die troebadoer
(diep binne jou)
se lied getoonset

dan in die flouflikkervuurvlieg
se skitter lig
drup jou gebede vir ons
met klanke van reën
op ‘n dorre somersdag
daar iewers in die
hart van Korinte

© Anzé Bezuidenhout

Stuur jou gedigte na bydraes@roekeloos.co.za Digters is ook welkom om een foto te stuur vir publisering.

Datum: Dinsdag, 23 Mei 2017
Tyd: 6:00 NM vir 6:30 NM
Plek: Protea Boekwinkel, Hatfield, Pretoria, 1067 Burnett St, Hatfield, Pretoria
RSVP: eddington@proteaboekwinkel.com, 012 362 5648

16 – 18 Junie 2017
daagliks 09h00 – 22h00
The Avenue
Victoria & Alfred Waterfront, Kaapstad

Stuur jou gedigte na bydraes@roekeloos.co.za Digters is ook welkom om een foto te stuur vir publisering.

Stil eggo

ek weet ek moet bel
maar die afstand
tussen ons siele
is so groot
selfs die
eggo van
hallo-o-o-o
verdwaal
tussen my heuwels
van hartseer
en jou valleie
van teleurstelling

ek weet ek moet bel
maar wat
kan ek sê
as die woorde
ek is lief vir jou
net ons lippe haal
in tye van dood
en die res
net vokale is
wat ongemaklike
stiltes vul

ek weet ek moet bel
ek weet ek moet bel
ek weet ek moet bel

maar ek is bang
die klank van
jou stem
breek deur
die muur
van my hart
en die trane
spoel by my
mond uit

© Sophia Engelbrecht

Melktert in die Hemel

dit is as ek Don Williams
hoor sing
wat herinneringe my omvou
met die reuk van jou
en ek jou sien staan
daai Craven A Menthol
wat so skuins
uit jou mond hang
terwyl jy oor jou bril
vir my loer
vingers krom
met die taal van die lewe
blaai deur jare
se seer en liefde

dan wonder ek
waar is jy nou?

Ma weet ons dink
nog altyd anders
jou stories het gegaan
oor paaie van goud
en Engelekoor
myne oor
‘n
groot
niks
maar ek kan nie help om te dink
(al is dit net vir jou onthalwe)
jy’s besig in jou nuwe huis
die Hemel se kombuis
met melktert
jamtertjies
hertzoggies
en jan smutsies
want jy bak
vir die dag
wat jou kinders
huis toe kom
terwyl jy sing:

Some broken hearts never mend,
some memories never end,
some tears will never dry;
my love for you will never die …

en ek sing saam

© Sophia Engelbrecht

Stuur jou gedigte na bydraes@roekeloos.co.za Digters is ook welkom om een foto te stuur vir publisering.

Indeks van digters

Stuur jou gedigte na bydraes@roekeloos.co.za Digters is ook welkom om een foto te stuur vir publisering.

Tania Olsson

vir ons, ’n dag-op-dag verbintenis
’n naat
’n nuwe broek gesny en skoene
onder nuwe bed en nuwe sterre
ons is saam,
deur gate en die onverwagse
ons
en in die oggende
verstaan
dat elke aand is dood sonder mekaar
dat
elke sonsopkoms blaai strate onder brug
en maatjies sonder woorde
is mos nie veronderstel om so te maak nie
vat my hand op die regte plekke
altyd
ekke smeek nie
ekke vra nie,
weet net
ons is
regtig egtig op die regte plek

Tania Olsson

maak
of niks gebeur nie
niks bestaan
nie regtig in
my bors nie dra
my hande in
jou sak ek dra
jou hande op
my skouers lam
van kruk moet speel
van bokssak nate
oopgebars soos
ekke swakker
soveel perskes in
die reën te veel
te vinnig te
verskoningsryk
te grys te af
te naby
te gemaklik
heel
te mal om sin te maak
ek mis
ek bewe in
die donker uur
vir jou
gesit op kas
heilige rak die plek
waar haat verdamp
verdwyn die vrees
die byt
ek wag dit uit
die liefde ál
wat in my
dwaal die spasie
tussen
ek en
jy

Tania Olsson

statig by die trappe af die deur verby begrafnis van my diepe kwaad die einde van my diepe my.
die asem oor my lippe maak nou dou hier op jou wimpers en die reuk bo-op jou voorkop ryg jou deur my brein verby.
ek weet van hoe jy nou maak ek het jare lank gespeel ek kyk van vêr af al hoe breek my hart my moed verstand en siel.
die skone waarheid ongelukkig lyk nou meer en meer soos mis en al hoe nader dit bekyk word al hoe vinniger verdwyn die stukkies water van gevoelens wat so hang-hang in die lug.

Tania Olsson

verstaan jouself
met arm op been
houvas aan
dieselfde rak
verdraai jou lyf
spirale in
my lewer en
my niere in
gesteek met mes
verbrand met
sigaret
die gate val so
in my in
ek praat met
brandmerk krap
aan rowe bloei
in geel en pers
en groen ek
dra jou gluur nes
diamant nou in
my sak bereken
nou dat al wat
ekke is vir jou is
as diep onder
binne jou oond verskroei
in aandpak
voor jou deur ek
sien nie meer
die wonder in jou
nie die kers
wat in die venster
hoort te sit nie
net die
donker dae uitgelê
vir my
nou sonder
traan voor alles
wat jy
dink jy ek sal
ooit
jou hoor as
al wat myse ore sien
is wat jy niemand
wys
nie

Mis.

ek sit nog steeds en dink
aan jouse hare
klosse goud en silwer in die son,
soos jy jou kar verby
polisiemanne ry
ek voel nog steeds
hoe jouse asem in my nek kom
slaap, en steeds hoe diep jou
hart binne my hart kom lê
en proe nog steeds
die sout van jouse vel,
van jouse sweterige vel
en lig
vul daagliks nog die longe
van die vrou wat klaar aan
god beloofd is
aaneenhoudend
nes die ruitveërs
in die donker vieruur middagreën
en hoor
hoe alles in my skree
vir jou
om net een keer
nog meer
net langs my
aan die slaap te raak
.

dese hoek
geskik vir viking blondgespikkel
met die afrika se middelson
hieronder in die kelder waar
sy ouers hom gelos het
vir die aasvoëls
en die mure en die kinders
om te koggel en beskinder
rondom witbeklede nagmaaltafels
plekke
waar die mannetjies mekaar
met messe eerder leeg sal tap
voor enigeen
van hulle woorde oor haar
ooit publieke lig sal sien
want
koninginne mag mos nie
so maklik by
gekom mag word nie
syse beeld in water is
bemin deur hyse self
nie daar
is modder in dai put se opbrengs
krappe in dai een se kop
.

Die volgende is sewe.in.een

1.
draai om en om in blare
met die pyp
wat in jou hande hang
stap rustig deur die
strate van die weste van
die land, hoor plek-plek
honde blaf
vir my soos ekke
blikkies skop
en sade trap tot
binne-in die rooigrond in
en bakstene gepak
gemak verorber in die rand se swak
want, manne moet mos kinders voer en almal
moet mos besig wees
daar waai ’n kind vir my deur hek
met veertig jare aan sy blad
en ek waai terug
met liedjies in my kop oor
hoeveel van ons meer geluk
kan kug as ander
?

2.
en in my sole
een vir een die teer ontmoet
begin die diepstes in my bors
te asem vir ’n nuwe kans
’n nuwe mens te wees is vir my pad
en in my siel verstrooi
en duisend stukkies blinkertjies
sweef saggies deur die wolke neer
gesit in jouse skoot
vir alles
wat ek jou beloof
het jare lank vir my gesoek
deur strate flou
belig met siek bloekompale
wat al heeltemal te lank probeer
om jou
te wys wie ekke is
jou blinde
mol
.

3.
en
daardie ander kant van paaie
staar my aan
met oop oog
en oop hand
en toe
meshand agter sy rug
staan hart vierkantig in sy skoene
waar hy my bestaar
met ‘lekrifisering om sy bors
lat niemand naby kom nie
nie eers die posman nie of
die ou met die koerante nie
daar
sit hy nou met hope van die goeters
wat niemand meer wil lees nie
onder ’n boom
op die groen
gras
.

4.
en prentjies van jou lyne
sing in my
en in my geheue
ek’t pikswart klere aan
en rooi hare gehad
toe ek laas so met iemand
in my kop gespeel het deur oor die aarde
sing my stem en
dans my voete hierdie bannelingskap
in pepskoene
met net die klankbaan van my
veldtog vir nuwe afrikaans
wat kaapse winde dwarsdeur harte waai
en trane wegwaai
vir die res van tyd
en niemand
sal weer ooit ’n hark hoef hark nie
oor my tuin nie
ek
sal self my blomme plant
en self
my eie mure bou
.

5.
en sagte voëlsang
dra die min wat van my oor is
oor die besige strate
waar die karre fokkol omgee oor ’n voetganger nie
huppel
liggies oor die klippe
by die randsteen op en af
waar jy bly met jou uitsig
oor my heelal
en al die stof
wat alles in my bymekaarskraap
toegegooi met grys komberse
van die tyd
want in my in
klop eeue lange liefde
al word ek vandag met kar getrap
en my weet niks
van niks af nie
.

6.
en onder die home
staan maatjies sigarette stook en vat
aan mekaar se bene
daar
waar hulle dink dat niemand sien nie
net
die twee op die trappies
wat alleen sit en praat
oor die sterre
hulle’s reg om so mos weg te kruip
want daar
het nou al twee keer nou
polisiekar gefokkof in die pad af
sonder om te stop
dat hulle eintlik
in hul skoolklere sit en kak aanjaag
gelukkig
maak ’n man ’n vuur
net duskant waar die groepie
kuier so
dat niemand worry oor die rook nie
en ek rus
’n bietjie op die muurtjie
langs die parkiegras
en dink
aan of ek ooit weer so met jou kan praat
.

7.
verbeel jouself
dat drome in die werklikheid
geval het dat
realiteit is net wat ons dit sien
en dat
jy altyd in die regte plekke is
verbeel
dat niks is kak nie
niks
is fucked nie
alles is net wat dit is
soos dit moet wees
altyd
al is die kinders dik en
ouers vrot
al loop die honde op jou kop al
dra my al wat jy besit
in checkers-sakke op jou rug
en slaap jy
net waar jy gaan val
daar’s niks
meet oor nie
niks verloor nie
al wat ons kan doen
met hierdie lywe wat mag voel
is voel
en seker maak
dat jy net na jouself kan kyk
.

boer in die sloot. WWI

hy sit in sy graf en skryf vir sy
ma en huil en trane rol in sy keel
af rou gebrand met mosterdsaad wat
almal hier se voet binne gate onder
bome langs die koringvelde in die
woude diep begrawe in die lug en
dink aan warm bene wit
die kleur van tande eens van oë
nie meer want modder muf sy
hare en sy toonnaels tussen planke
in die modderpoele wat getrap
word deur die voete van sy broers
se bloed en god se seën en hou
sy ma se foto in sy linkerhand
in regteroor kanonne in die agter
grond en bid en bid en dink aan
sy ma se hare en die reuk van
haar sagte vel haar wit melk
vel die kleur die hunker na
skoon plekke wat ruik soos bloeisels
en soos appelkose en die
reuk van warm aande soos hy sit
en wag in sy graf in die gat
in die grond met die doringdraad
om en die yster van die bloed
en die vrot en die dood

elke keer

ek droom jou gesig
ek droom die lyne
in jou gesig
ek droom die kante van
jou wenkbroue en ek
droom die sterrevelde om jou oë
op jou gesig
ek droom jou stem en
jou hare en jou hande en
die spiere in jou kieste
en jou gesig
ek droom jou elke nag
en dag
en elke keer as my wimpers vlieg
en dit hou nie op nie
jou gesig
in my drome
nie

sirene

op die sideline met ‘n byline staan die man met blou skoene dra sy hart op sy gewrig verbrand met naaste in die kas onder die trappe met ‘n kussing in die bad

in oggende van onverkende paaie staan sy langs die tas wat langs die man op die grond lê by die busstop waar die volgende rit sy hart sal wegdra in die bus waarvoor hy wag in die pad in die middel

daar in die swart rivier met die wit en rooi klippe daar in die middagson kyk sy uit oor die water na waar hy wag en praat hard sodat die klanke tot in die middel kan kom en sodat hy kan hoor dat wiele gou op pad is om die golwe vir hom groot te maak dat hy verdrink in diesel

met haar luidsprekerstem in die golwe kyk hy stip na voor en staar die toekoms in die oë en dra homself op aan gode wat die water dan in klip verander en die trane van verlange nou in sand draai in die hoeke van sy gesig

kom terug skree sy oor rotse kom weer terug na die oewer toe waar tone saggies oor die oppervlaktes gly en blomme in die modder huise skep vir skepsels van die klei

gaan weg hoor hy want water raas en maak haar stem stop inn die wasem en verdraai haar sinne so dat al die liefde kan gebruik word as sy messe om die laaste toue van haar hare af te sny dat hy kan dood kan gaan in vrede sonder iemand wat die strand daarna weer sout kan maak

dra lig

ringe binne ringe soos my kop die patrone van my denke nou bekyk van in my oë af en die kleure in my draai gedraai met kraletjies en blinkers en gaan aan en om gaan deur my voorkop en my neus

en dink ek nou vir self myself kyk op nie in nie op by bome op in take in waar nessies in die nagte warm dons reg om my wange trek en op na muis op vlerk en kyk hoe duik die wesens in die aandlig in en dink aan hoe die waarheid slegs ‘n spieëlbeeld van die wêreld deur my kleure is

dra lig binne jou wimpers sien die pers en blou en groengeel ligte in jou bloed en voel hoe klop jou pad binne jou are kyk hoe vaar jouself die lewe in en teken die patrone op die klippe in die koelte voel die verf onder jou hande vryf die roes sag in jou wonde in

vaar weg in ope vlaktes in vaarwel aan al jou tasse en bagasie vat net moed en liefde saam dra lig dra swael op jou gewrigte los herhaal werk op die wit papiere uitgepak in hopies om die bed wat jy nou agter laat langs al jou trane en jou spoeg

deur Tania Olsson

Indeks van digters

Stuur jou gedigte na bydraes@roekeloos.co.za. Digters is ook welkom om een foto te stuur vir publisering.

Stuur jou gedigte na bydraes@roekeloos.co.za Digters is ook welkom om een foto te stuur vir publisering.

Niks

Oneindige niks sonder begin sonder end
Bodemlose put donker geraamtes ’n liggaam geskend
Lang benerige hande wat gryp gryp na my
Kloppende hart wegkruipertjie om hul te vermy

Gedagtes van gister wat koggel en tart
Hoop verlore deur jare se smart
‘n Niemand mens onsigbaar en vaal
‘n Hart wat huil gekneus en kaal

Verlore roepe onbekende verlange
Verdroogte trane ingeets op die wange
‘n uitgewaste pop weg gegooi verniel
‘n leë dop sonder hart sonder siel

‘n Stomme gesmeek dat dit als net kan op hou
Oneindige niks sonder begin sonder end

Vrou in die spieël

‘n Wegkruip hartseer in die donker poele van die siel
Strak lyne getrek deur die lewe se yster wiel
‘n vreemdeling in die wereld se oë
‘n alleen siel met skouers geboë

Ek soek na iets iets bekends aan die vrou
‘n herinnering van iets wat ek dalk kan onthou
Nerens ‘n teken gebuig, misvorm, verniel
Wie is jy vrou? Vrou in die spieel?

My oogappel, My troetelkind, die een waarin Ek behae vind
Vir jou het Ek my Seun gestuur
Geen prys om te betaal was vir My te duur

Ek droog jou trane, heel die seer
Dwaal jy weg gaan haal Ek jou weer
In My hande koester ek liefdevol jou siel
Jy is My kind. Vrou in die spieël.

Stuur jou gedigte na bydraes@roekeloos.co.za Digters is ook welkom om een foto te stuur vir publisering.